القناعة (دینوری)

القناعة، تألیف محدث، حافظ، فقیه و قاضی شافعی قرن چهارم قمری، ابوبکر احمد بن محمد بن اسحاق دینوری مشهور به ابن سُنّی (درگذشته 364ق)، مجموعه روایاتی است که بر ارزشمندی رضایت و قناعت در زندگی، تأکید دارد. پژوهشگر معاصر، عبدالله بن یوسف جُدَیع این کتاب را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته است.

القناعة
پدیدآوران	ابن سني، احمد بن محمد (نويسنده) جدیع، عبدالله بن یوسف (محقق)
سال نشر	1409ق - 1989م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• ابن سُنّی با بیان اینکه: «این کتابی است که در آن، فضیلت قناعت و ویژگی آن را بیان کرده‌ام»، اثرش را آغاز کرده و بدون هیچ توضیح دیگری به نقل روایات متعدد پرداخته و سخنش را بدون جمع‌بندی و نتیجه‌گیری به پایان رسانده است.
• عبدالله بن یوسف جدیع، با اشاره به اینکه قبلا هم این کتاب با تصحیح او منتشر شده، ولیکن اشتباهات متعدد چاپی در آن روی داده، تأکید کرده است که اثر حاضر، تحقیق و تدقیق جدید وشایسته‌ای از کتاب قناعت ابن سُنّی همراه با بیان زندگی‌نامه نویسنده آن و بررسی کتاب اوست.
• جدیع، اسامی شیوخ مصنف را که در این کتاب، روایات را از آنان نقل کرده، به‌ترتیب الفبایی، ذکر و همچنین تعداد روایات منقول از آنها را مشخص کرده و برای هرکدام معرفی کوتاهی آورده و در مواردی نیز تأکید کرده که شرح‌ حالی از آن استاد نیافته است. ابن سُنّی برطبق تحقیق جدیع، در این اثر، از تعداد 50 نفر از راویان، روایتی نقل کرده است.

ساختار و محتوا

در این اثر، تعداد 71 روایت درباره اهمیت، ارزش و صفات قناعت و قانعان مطرح شده است. دعای پیامبر(ص) و طلب قناعت، ضرورت قناعت، انگیزه‌های قناعت کردن، قانع‌ترین مردم و عوامل علاقه به قناعت، از جمله مباحث این کتاب است.

نمونه مباحث

• مؤلف با اسناد از ابن عباس نقل کرده است که «إنَّ رسول‌الله(ص) كان يدعو: اللهمَّ قنعني بما رزقتني و بارك لي فيه و اخلف علی كلّ غائبة لي بخيرٍ»؛ یعنی: پیامبر(ص) دعا می‌کرد: خدایا مرا به آنچه روزی‌ام کردی، راضی و قانع بگردان و برای من در آن، برکت قرار بده و در برابر هرچه مربوط به من است و در نزدم حاضر نیست، جایگزین خوبی به من عطا کن.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.