اسیر شهرستانی، جلال بن مؤمن
میرزا جلال‌الدین محمد اسیر شهرستانی (یا اصفهانی)، (احتمالا 1009-1069ق)، از شـاعران سـبک هندی و شاگرد فصیحی هروی بوده است.
| اسير شهرستاني، جلال بن مؤمن | |
|---|---|
 | |
شرح حال
میرزا جلال‌الدین محمد اسیر شهرستانی، معاصر با شاه‌‌عباسِ اول و شاهصفی و شاه‌‌عباس دوم بوده است. از سال تولد و وفات او آگاهی دقیقی در دست نیست. او در نیمه اول قرن یازدهم هجری در اصفهان می‌زیست. منابعِ متقدّم سال تولد او را 1009 و 1029 ذکر کرده‌اند. سـال 1029 بـا حـوادث زندگی او وفق ندارد؛ زیرا اسـیر، مـلک‌النـساءبیگم، دختر شاه‌‌عباسِ اول صفوی، را به زنی گرفت و این زن، پیش از مرگِ پدر، در سال 1038 درگذشته است و مسلما اسیر نمی‌توانسته است در سال وفات هـمسرش نـه‌سـاله باشد. نسبتِ شهرستانی شاعر نشان از آن دارد که او از شهرستان، یـکی از بـخش‌های اصفهان، برخاسته است. خاندانش از سادات محترم بودند. پدر اسیر، میرزا مؤمنِ شهرستانی، نیز ادب‌دوست و ادب‌پرور بود و برخی از شاعرانِ آن عـصر، مـانند سـالک قزوینی و تقیای قُهپایه‌ای، به او ارادت داشتند.
اسیر تحصیلاتِ مقدماتی خـود را در اصفهان گذراند و به نقل تذکره‌نویسان و به حکایتِ شعری از خودِ او، شاگردِ فصیحی هروی، شاعر زمانِ شاه عباس اول بـود، کـه در 1031، بـه‌همراه شاه‌‌عباس، به اصفهان آمد.
اسیر، برخـلافِ شـیوه مـرسومِ شاعران پارسی‌گوی آن زمان، به هندوستان سفر نکرد و احتمالاً همه عمر خود را در اصفهان گـذراند، امـا دامنه آوازه شاعری اسیر به‌سرعت به هند رسید و دیوانش در آنجا زبانزد گشت؛ چـنان‌که کـلیم کاشانی، که در هند به سر می‌برد و به نقل صفا دیدارش با اسیر میسّر نـشده بـود، در شعری، از اسیر با عنوانِ میرزا و استاد خود یاد کرده است.
درگذشت
تـاریخ درگـذشت اسیر تقریبا در همه منابع، 1049ق، آمده است که با ماده تـاریخی که برای قتل شاهصفی سروده (1050)، وفق ندارد. حتی می‌توان حدس زد کـه اسـیر در زمان سـلطنت شـاه‌عـباس دوم (1052-1077ق) نیز زنده بوده اسـت. به نقل برخی منابعِ دیگر وی در 1040 یا 1069ق درگـذشته است که 1040 بی‌گمان نادرست است.
آثار
دیوان غزلیات اسیر شهرستانی با تصحیح و تحقیق غلامحسین شریفی ولدانی منتشر شده است[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: شجاع کیهانی، جعفر، ص149-150
منابع مقاله
شجاع کیهانی، جعفر، «اسیر شهرستانی و سبک شعر او»، نامه فرهنگستان، پاییز 1376- شماره 11، ص 148 تا 156: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/48716