اسرار شهادة آل‌الله صلوات‌الله علیهم
اسرار شهادة آل‌الله صلوات‌الله علیهم تألیف میرزا محمدباقر شریف طباطبایی، از معدود کتابهای تحلیلی دربارۀ قیام امام حسین(ع) است و از آنجاکه متقدمان و متأخران چندان عهدەدار تحلیل قیام آن حضرت نبودند، اهمیّت این جنبه از کتاب، که تحلیلى است، آشکارتر مى‌شود. بویژه اینکه کتاب حاضر فقط تحلیلى است و نویسنده همۀ کوشش خود را یکسره معطوف به تحلیل قیام آن حضرت کرده است.
| اسرار شهادة آل‌الله صلوات‌الله علیهم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شریف طباطبایی، محمدباقر (نویسنده) |
| ناشر | بی‌نا |
| مکان نشر | بی‌م |
| سال نشر | بی‌تا |
| موضوع | واقعه کربلا، ۶۱ق - فلسفه,حسین بن علی(ع)، امام سوم، ۴- ۶۱ق,روضه خوانی - مجموعه‌ها |
| کد کنگره | BP۴۱/۵/ش۴ ،الف۵ |
وجود این کتاب بدین لحاظ مغتنم و شاید بى‌مانند است. با وجود این، تحلیل نویسنده از قیام و شهادت امام حسین(ع) مورد تردید و یا مخدوش است و امروزه این تحلیل مردود شمرده مى‌شود ودستکم اینکه چنین تحلیلى نمى‌شود.
برجسته‌ترین و مهمترین سخن نویسنده در کتاب حاضر این است که شهادت امام حسین کفّارۀ گناه گناهکاران مسلمان است و آن حضرت بدین سبب تن به شهادت داد تا مسلمانان را از گناه تطهیر کند. این تحلیل در صفحات متعدّدى از کتاب آمده است؛ از جمله: «یکى از اسباب شهادت آن بزرگوار [امام حسین ]-صلوات‌الله علیه- گناه گناهکاران از مؤمنین بوده که او جان و مال خود را به جهت کفّارۀ گناه گناهکاران به خدا فروخته و به عوض آن جان و مال، بهشت را خریده از برای نجات گناهکاران و شفاعت ایشان».(ص٧٣).
فراتر از این، نویسنده می‌گوید: «اگر کسی ایمان به کفاره بودن شهادت او [امام حسین](ع) نداشته باشد در حقیقت مشرک است و «انّ الله لا یغفر ان یشرک به) را مصداق است»(ص١٢٧).
این تحلیل نویسنده از شهادت امام حسین(ع) شبیه به تحلیل مسیحیان از مصلوب شدن حضرت عیسى(ع) است. نویسنده، خود، بدین نکته متفطّن است، امّا مى‌گوید: «در مذبوح نبودن او [حضرت عیسى]، شکى نیست ومحلّ اتّفاق نصارى و مسلمین است که او مذبوح نبود؛ امّا مذبوح ... حضرت سیّدالشّهداء -علیه آلاف التّحیَة والثَناء - بود ... واو است کفّارۀ گناه جمیع گناهکاران و نقصان ناقصان). (ص١٢٧).
زبان کتاب، فارسی و تاریخ پایان تألیف آن جمادى الاول ١٣٠٣ است. نویسنده در پایان کتاب، عنوان آن را اسرار شهادة آل الله الاطیاب نوشته است؛ امّا در چاپ حاضر این عنوان اندکی تغییر یافته است. نسخه‌ای از این کتاب که در دست ماست، فاقد جلداست ولذا محلّ نشر و ناشر و تاریخ نشر آن معلوم نیست.
مطالب کتاب در یک مقدمه و پانزده روضه گنجاندە شده است. محتواى هر یک از روضه‌ها، بر اساس آنچه در فهرست مطالب کتاب آمده، به شرح ذیل است: در روضۀ اوّل آیۀ «ان الله اشترى من المؤمنین ...» با شهادت امام حسین تطبیق شده است.
روضۀ دوم در بیان مصائب آن حضرت است و روضۀ سوم و چھارم عهده‌دار بیان این نکته که هیچ ناقصی نمی‌تواند به درجۀ کمال برسد مگر اینکه کاملی او را تکمیل کند و از فضل خود او را به کمال برساند. در روضۀ پنجم گفته شده است گناهکاران از ناقصان محتاجترند تا کسی گناهان آنان را رفع کند. در روضۀ ششم از ضرورت عمل سخن رفته و گفته شده است شافعان باید عملى انجام دهند تا به درجۀ شفاعت کردن برسند. در روضۀ هفتم گفته شده است که شرع و عرف و تکوین و تشریع کفاره و فدا را تأیید می‌کند.
در روضۀ هشتم از ضرورت سبب و موجب برای کفّاره سخن رفته است. روضۀ نهم در این باره است که مصائب وارد شده بر امام حسین(ع) مکافات اعمال او و یا اعمال اجدادش نبود. روضۀ دهم دربارۀ سبب شهادت آن حضرت است و روضۀ یازدهم دربارۀ آیات و روایاتی که دلالت دارد گناهان مقتول مظلوم به گردن قاتل ظالم اوست. در روضۀ دوازدهم از آیات و روایاتى سخن رفته که دلالت دارد هرکس شهادت در رکاب معصوم را اراده کند، مانند کسى است که به ثواب شهادت رسیده است. در روضۀ سیزدهم گفته شده است شهادت امام حسین مکافات گناه همۀ گناهکاران، مگر کافران و مشرکان و منافقان، است. در روضۀ چهاردهم به این نکته پرداخته شده است که شهادت امام حسین(ع) سبب اکتساب عمل خالص برای مؤمنان می‌شود. و سرانجام در روضۀ پانزدهم گفته شده است شهادت آن حضرت سبب شد که دوستان او به صفت ایثار آراسته شوند و بدین وسیله از هلاکت اخروى نجات یابند.[۱]
پانویس
- ↑ اسفندیاری، محمد، ص123-126
منابع مقاله
اسفندیاری، محمد؛ کتاب‌شناسی تاریخی امام حسین(ع) به ضمیمه امام حسین(ع) در الذریعه، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، زمستان 1380