ادیب طوسی، محمدامین
محمدامین ادیب طوسی (۱۲۸۳-۱۳۶۱ش)، شاعر، نویسنده و محقق معاصر، فرزند شیخ محمدحسین گیلانی (تنكابنی) از علمای دینی و از شاگردان افتخارالحكما، شاگرد ملاهادی سبزواری، صاحب دیوان اشعار.
| نام | ادیب طوسی، محمدامین |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | شیخ محمدحسین گیلانی (تنكابنی) |
| متولد | 1283ش/ 1904م |
| محل تولد | مشهد |
| رحلت | 1361ش/ 1982م |
| اساتید | افتخارالحكما |
| برخی آثار | دیوان اشعار |
| کد مؤلف | AUTHORCODE18564AUTHORCODE |
ولادت
وی در مشهد زاده شد.
تحصیلات
مقدمات فقه و ادب را چون صرف و نحو، معانی و بیان و منطق نزد پدر و ادیب نیشابوری فراگرفت. آنگاه به سبزوار رفت و در محضر افتخارالحكما، شاگرد ملاهادی سبزواری، حكمت و فلسفه آموخت. ادیب افزون بر تحصیل علوم قدیم، تحصیلات دانشگاهی را نیز به پایان رسانید. در ۱۳۴۲ق/۱۹۲۴م به‌منظور تكمیل دانش به بغداد سفر كرد و ۳ سال در آنجا به تحصیل زبان عربی و انگلیسی و نیز تدریس ادبیات فارسی پرداخت[۱].
ادیب به زبان‌های انگلیسی، اردو، عربی و تركی تسلط داشت و نزد هرتسفلد، ویلسن و مستشرقان دیگر به تحصیل سانسكریت، پهلوی، عبری و كلدانی پرداخته بود[۲].
وفات
وی پس از بازنشستگی به تهران رفت و همان جا درگذشت[۳].
آثار
آثار فراوانی در زمینه‌های مختلف ادبی، تاریخی و جز آنها از ادیب بر جای مانده است. مهم‌ترین موضوع‌هایی كه درباره آنها به نگارش و تحقیق پرداخته، عبارتند از:
الف)- گردآوری واژه‌نامه و فرهنگ‌فارسی:
- ذیلی بر برهان قاطع یا فرهنگ لغات بازیافته؛
- فرهنگ لغات ادبی.
ب)- تاریخ:
- تاریخ دینی ایران قدیم؛
- تخت سلیمان.
ج)- دستور زبان فارسی:
- دستور نوین زبان.
د)- تحقیق در متون ادبی و شرح و تلخیص آثار دیگران:
- شرح تهذيب المنطق سعدالدین تفتازانی؛
- تلخیص مثنوی؛
- نقد الأدب.
ه)- داستان و رمان:
- انتقام عشق؛
- جوكی در جنگل؛
- دخمه‌های سیاه یا كلبه بدبختان؛
- درویش گمنام؛
- شبح مخوف؛
- مرد عجیب.
و)- گویش‌ها، لهجه‌ها و ترانه‌های محلی:
- رابطه اوزان شعر فارسی با اوزان ترانه‌های محلی ایران؛
- لغات آذری؛
- فرهنگ لغات لهجه‌های محلی ایران.
ز)- مجموعه‌های شعری:
- ایام كودكی؛
- پیام فردوسی؛
- دیوان[۴].
پانویس
منابع مقاله
ملاابراهیمی، عزت، «دائرة المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.