لطائف الطوائف
لطائف الطوائف، اثر مولانا فخرالدین علی صفی (متوفی 939)، مجموعه‌ای از حکایات طنزآمیز مربوط به گروه‌ها و طبقات مختلف اجتماعی است که با آیات قرآن کریم، احادیث پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و ضرب‌المثل‌های عربی آراسته شده و به اهتمام احمد گلچین معانی، منتشر شده است.
| لطائف الطوائف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فخرالدین صفی، علی بن حسین (نويسنده)
گلچین معانی، احمد (مقدمه نويس) گلچین معانی، احمد ( مصحح) |
| ناشر | دانش شعبه ادبیات خاور |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1346ش |
| چاپ | 2 |
| موضوع | لطیفه‌ها‌ی فارسی - قرن 10ق. - طنز فارسی - قرن ۱۰ق. - فخرالدین‌صفی، علی بن حسین، ۸۶۸ - ۹۳۹ق.- سرگذشتنا‌مه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اثر حاضر، کتابی است خواندنی و دلپذیر، با مطالبی گوناگون. باآنکه مؤلف در مقدمه نوشته است برای رفع ملال و گشایش خاطر نوشته شده، اما انصاف این است که فوائد حاصل از مطالعه این اثر، بیشتر و برتر از خوش‌گذراندن ساعات بیکاری و آسودگی است؛ زیرا در این اثر، هر بخشی، رنگ و بویی ویژه دارد، سخنان و حکایات حکیمانه موج می‌زند، همه اقشار مردم، زن و مرد، غنی و فقیر را در بر می‌گیرد و هیچ گروهی از طبقات اجتماعی در آن، نادیده گرفته نشده است[۱].
نویسنده در این کتاب، با زبان طنز و اشاره غیر مستقیم، بسیاری از سایه‌روشن‌های زندگی را پوشش می‌دهد و چون ذره‌بینی درشت و شفاف، نقاط تاریک و مبهم را در روابط انسانی، واضح و روشن، در مقابل دیدگان خواننده می‌گذارد[۲].
زبان این حکایات، روشن و روان و دور از تکلف و تصنع است، ساده و زودفهم است، ولی عوامانه نیست و باآنکه عالمانه است، دشوار و دیریاب نیست. برای افراد کم‌سواد، مفید است، ولی برای نکته‌سنجان و باریک‌بینان، خسته‌کننده و ملل‌آور نیست. شیوه طنز بر آن غالب است، ولی هزل و بیهوده نیست. باآنکه لبخند به لب می‌آورد، ذهن را درگیر حقایقی از زندگی می‌کند که گاه تلخ است و دردناک. نثر این کتاب، دلنشین و دل‌انگیز است و از تکلف و تصنع به‌دور است. این کتاب ساده، ولی عالمانه و منقح است[۳].
کتاب در ١٤ باب و ١١٠ فصل تنظیم گردیده است. ویژگی عمومی حکایت‌های این کتاب، عبارت است از حکمت، عقلانیت، مبارزه با بدی‌ها، ترویج اصول دینی و اخلاقی، ستم‌ستیزی، عدالت‌خواهی و... که با ساختاری ساده و درعین‌حال فنی و ادبی، ارائه شده است[۴].
پانویس
منابع مقاله
دارابی، حدیث؛ سبزیان‌پور، وحید، «بررسی محتوایی و سرچشمه‌های فکری علی صفی در لطائف الطّوائف»، پایگاه مجلات تخصصی نور، ادبیات تطبیقی، بهار و تابستان 1396- شماره 16، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1255936