دیوان ملا محمدرفیع واعظ قزوینی
دیوان ملا محمدرفیع واعظ قزوینی، مشتمل بر اشعار شاعر نامدار سده یازدهم هجری (1027-1089ق)، واعظ قزوینی است که با تصحیح و مقدمه سید حسن سادات ناصری منتشر شده است.
| دیوان ملا محمد رفیع واعظ قزوینی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | واعظ قزوینی، محمد رفیع (نويسنده)
سادات ناصری، سید حسن (مصحح) سادات ناصری، سید حسن ( مقدمه نويس) |
| عنوان‌های دیگر | شاعر نامدار سده یازدهم هجری |
| سال نشر | 1359ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 11ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR۶۵۸۵/د۹م |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
آن‌گونه که در مقدمه کتاب آمده، مصحح در تصحیح دیوان حاضر به دست‌نویس‌های فراوانی مراجعه کرده است و اشتباهات و نواقص را اصلاح کرده و در پانوشت آنها را تذکر داده است[۱].
دیوان واعظ با این ابیات زیبا در ذکر نام خداوند آغاز شده است:
| ای نام دلگشای تو عنوان کارها | خاک در تو، آب رخ اعتبارها | |
| خورشید و مه، دو قطره ز باران فیض تو | مدّی ز جنبش قلمت روزگارها [۲] |
واعظ را از دانشمندان و خطبای بنام و از نویسندگان و شعرای مشهور سده یازدهم هجری باید شمرد. وی از علوم بیانی، عروض و معانی و بیان و بدیع بااطلاع بوده و اصطلاحات موسیقی را در سخن خود به‌کار داشته است. از دیوان او بعضی اطلاعات مربوط به جغرافیای اقتصادی و اجتماعیات می‌توان یافت و همچنین به امور مربوط به آموزش‌وپرورش عصر و زمان خود توجه داشته است و دیوانش خالی از مصطلحات و واژه‌های ورزشی و مکتب‌داری نیست. وی باآنکه عزلت‌جویی و گمنامی را دوست می‌داشت و ستایشگر گوشه‌نشینی بود و از سر وجد می‌سرود:
| فیض گمنامی‌ام این بس که ز خلوتگه فقر | شغل دنیا نتوانست مرا پیدا کرد | |
| گمنام بس‌‌که همچو وفا در زمانه‌ام | کس جز شکست راه نیابد به خانه‌ام[۳] |
با این وصف وی به موجب فراهم داشتن کمالات صوری و معنوی و به‌اقتضای پیشه خود، واعظی و شاعری، مردی نام‌‌آور شده است، اما خود شهرتش را از ارادت به اولاد علی(ع) می‌داند:
| گرفت صیت سخن گر تو را جهان، واعظ | ز فیض مدحت اولاد بوتراب گرفت [۴] |
بخش عمده دیوان اشعار او را غزلیات پوشش داده و تا صفحه 415 ادامه یافته است. پس از آن ابیات پراکنده، قصاید، رباعیات، تواریخ، مثنویات و تعلیقات اشعار واعظ ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
وابسته‌ها
| دیوان ملا محمد رفیع واعظ قزوینی | |
|---|---|
| | |
| پدیدآوران | واعظ قزوینی، محمد رفیع (نويسنده)
سادات ناصری، حسن (مصحح) سادات ناصری، حسن ( مقدمه نويس) |
| عنوان‌های دیگر | شاعر نامدار سده یازدهم هجری |
| سال نشر | 1359ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 11ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دیوان ملا محمدرفیع واعظ قزوینی، مشتمل بر اشعار شاعر نامدار سده یازدهم هجری (1027-1089ق)، واعظ قزوینی است که با تصحیح و مقدمه سید حسن سادات ناصری منتشر شده است.
آن‌گونه که در مقدمه کتاب آمده، مصحح در تصحیح دیوان حاضر به دست‌نویس‌های فراوانی مراجعه کرده است و اشتباهات و نواقص را اصلاح کرده و در پانوشت آنها را تذکر داده است[۱].
دیوان واعظ با این ابیات زیبا در ذکر نام خداوند آغاز شده است:
| ای نام دلگشای تو عنوان کارها | خاک در تو، آب رخ اعتبارها | |
| خورشید و مه، دو قطره ز باران فیض تو | مدّی ز جنبش قلمت روزگارها |
واعظ را از دانشمندان و خطبای بنام و از نویسندگان و شعرای مشهور سده یازدهم هجری باید شمرد. وی از علوم بیانی، عروض و معانی و بیان و بدیع بااطلاع بوده و اصطلاحات موسیقی را در سخن خود به‌کار داشته است. از دیوان او بعضی اطلاعات مربوط به جغرافیای اقتصادی و اجتماعیات می‌توان یافت و همچنین به امور مربوط به آموزش‌وپرورش عصر و زمان خود توجه داشته است و دیوانش خالی از مصطلحات و واژه‌های ورزشی و مکتب‌داری نیست. وی باآنکه عزلت‌جویی و گمنامی را دوست می‌داشت و ستایشگر گوشه‌نشینی بود و از سر وجد می‌سرود:
| فیض گمنامی‌ام این بس که ز خلوتگه فقر | شغل دنیا نتوانست مرا پیدا کرد | |
| گمنام بس‌‌که همچو وفا در زمانه‌ام | کس جز شکست راه نیابد به خانه‌ام |
با این وصف وی به موجب فراهم داشتن کمالات صوری و معنوی و به‌اقتضای پیشه خود، واعظی و شاعری، مردی نام‌‌آور شده است، اما خود شهرتش را از ارادت به اولاد علی(ع) می‌داند:
| گرفت صیت سخن گر تو را جهان، واعظ | ز فیض مدحت اولاد بوتراب گرفت |
بخش عمده دیوان اشعار او را غزلیات پوشش داده و تا صفحه 415 ادامه یافته است. پس از آن ابیات پراکنده، قصاید، رباعیات، تواریخ، مثنویات و تعلیقات اشعار واعظ ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.