الدرة الفاخرة
الدرّة الفاخرة؛ منظومة في علم دراية الحديث، از آثار اصولی، فقیه، مفسّر قرآن و شاعر شیعه قرن چهاردهم قمری، آیت‌الله حبیب‌الله شریف کاشانی (1262- 1340ق) است که مسائل و اصطلاحات دانش درایه را در 241 بیت به رشته نظم کشیده است.
| الدرة الفاخرة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد (نويسنده) حسینی، محمدتقی (گردآورنده) |
| عنوان‌های دیگر | منظومة في علم درایة الحدیث |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| موضوع | حدیث - علم الدرایه - حدیث - علم الدرایه -- شعر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 4د2ک 109 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- محقق کتاب، سید محمدتقی حسینی با اشاره به نوآوری مسلمانان در تأسیس دانش درایه و تألیف آثار فراوان در توضیح مسائل و قواعد این علم و اهمیت ویژه اصطلاح‌شناسی، این منظومه را از آن نظر ممتاز شمرده است که علی‌رغم حجم اندکش، مهم‌ترین اصطلاحات دانش درایه را در بر دارد و نظمش روان و تعابیرش روشن است و پیچیدگی ندارد و نمونه‌ای از کوشش‌های علمی در قرن چهاردهم و اهتمام دانشوران بزرگ به این علم است؛ زیرا سراینده ذوفنون این منظومه، نابغه‌ای است که بیش از 140 اثر علمی دارد[۱].
اسم کتاب
- نام «الدُرَّةُ الفاخرة»، یعنی «مروارید باشکوه»، از این بیت گرفته شده است:
| بَعدُ فهذی الدرّةُ الفاخرةُ | مَأخوذةٌ من أبحرٍ زاخرةٍ[۲] |
ساختار و محتوا
این کتاب، سروده حبیب‌الله شریف کاشانی است و بعد از مقدمه مصحح کتاب، سید محمدتقی حسینی (شامل معرفی کتاب و سراینده اشعار و فهرست آثار علمی او و روش تصحیح این اثر)، متن اصلی در محورهای ذیل آمده است: موضوع منظومه، تعریف حدیث، اصول حدیث، تعریف حدیث صحیح، اصحاب اجماع، الفاظی که بر تعدیل دلالت می‌کند، اصل و کتاب و اصول چهارصدگانه، نیاز به علم رجال، تعریف راوی موثّق، تعریف حَسَن، الفاظی که بر مدح دلالت دارد، تعریف قویّ، عباراتی که بر مدح یا ذمّ، دلالتی ندارد، تعریف روایت ضعیف، الفاظی که بر مذمت دلالت دارد، بقیه اقسام روایت، تعریف مسند و متصل (موصول)، تعریف معتبر و مقبول، تعریف «مُعَنعَن»، «مسلسل»، «مختلف»، «مرسل»، «معلّق»، «مقطوع»، «معضل»، «مرفوع» و...
نمونه مباحث
فالعلم بالمتن و بالطريقِ دراية الحديث يا صديقي[۳] - ترجمه: ای دوست! آگاهی به محتوای روایات و اسناد و راه‌های نقل آن، دانش درایه است.
ما كان للإعجاز لفظه نَزَل فذاك قرآنٌ هُدیً لِمَن عَقَل[۴] - ترجمه: هر آنچه واژگانش برای اعجاز نازل شده، پس آن «قرآن» هدایتگر است برای هرکسی که از عقلش بهره بگیرد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
وابسته‌ها