گزیده غزلیات شمس
گزیده غزلیات شمس اثر جلال‌الدین محمد بلخی، با مقدمه و شرح لغات و ترکیبات به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی؛ این کتاب، شامل مقدمه و ۴۶۶ غزل از بهترین غزلیات دیوان کبیر مولانا (غزلیات شمس) است. گردآورنده دربارۀ نحوۀ شکل‌گیری این گزیده می‌گوید درآغاز، دیوان کبیر را به قصد مطالعه در جنبه‌های شعری و به خصوص صُورخیال آن، مورد مطالعه و تحقیق قرار می‌دهد و در ضمن می کوشد تا اندیشه‌های اصلی و معانی بنیادی سخن مولانا را نیز یادداشت کند؛ سرانجام، در نتیجه همین پژوهش ادبی، گزیده حاضر تهیه و تدوین می‌شود.
| گزیده غزلیات شمس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مولوی، جلال‌الدین محمد (نویسنده) شفیعی کدکنی، محمدرضا (مقدمه‌نویس) |
| عنوان‌های دیگر | گزيده غزليات شمس (قرن هفتم هجري) |
| ناشر | امير کبير = مؤسسه انتشارات امير کبير مؤسسه انتشارات امير کبير. شرکت سهامي کتابهاي جيبي |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1375ش. |
| چاپ | دهم |
| شابک | 964-303-0011-3 |
| موضوع | شعر فارسي - قرن 7ق. |
| کد کنگره | /آ1 / 5295 PIR |
در مقدمه، علاوه بر مرور زندگی و اندیشه مولانا، زبان شعری و موسیقی شعر در غزلیات شمس، به اختصار مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مؤلف، چنان که خود می‌گوید. در هنگام انتخاب معیارهایی را مدّ نظر داشته و از جمله کوشیده است غزل‌هایی را برگزیند که از نظر پیوند عاطفی و زمینه احساسی در یکی از اقالیم ذهن مولانا درخشش بیشتری يافته است و از لحاظ موسیقی و آهنگ، تشخص بیشتری دارد واز جهت زبان و واژگان شعری از هماهنگی و امتیاز بیشتری بهره‌مند و از رهگذر تصاویر، بدیع‌تر و ممتازتر است.
در میان غزل‌های مولانا، غزل‌هایی هست که به گفته نگارنده به دلایل علمی (سبک‌شناسی،زبانی و نسخه‌شناسی) نمی‌تواند از آن مولانا باشد ولی اهل ذوق اين شعرها را دوست دارند. در بخش پایانی کتاب، هفت نمونه از این‌گونه غزل‌ها را با عنوان غزلیات منسوب به مولانا آورده است.
غزل‌های این مجموعه، باخط درشت و در یک ستون و در ذیل شماره‌ای ترتیب يافته و لغات، اصطلاحات، ترکیبات و اشارات قرآنی و حدیثی هر غزل در ادامه همان غزل به اختصار شرح و توضیح داده شده است.
در پایان کتاب، فهرست‌های راهنمای شرح اشعار، آیه‌های قرآنی؛ حدیث‌ها؛ کلمات و امثال و عبارت‌های عربی، و اشعار عربی به ترتیب جای دارد.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص387-388
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.