تربية الأبناء في الإسلام
تربية الأبناء في الإسلام [۱] تألیف فیصل احمد منصری؛ در این اثر که نگارنده‌اش در متن کتاب آن را المعجم فى تربیه الابناء فى الاسلام نامیده است شمارى از مفاهیم تربیتى به ترتیب الفبا طرح و دربارۀ آن‌ها مطالبى عرضه گشته است. مدخل‌هاى برگزیده و بررسى‌گشته تنها در ذیل هجده حرف است و ذیل د، ذ، س، ش، ض، ظ، غ، ف، ه، و، مدخلى نیامده است. شرح و شکافت مدخل‌ها گاه کوتاه - در حد نیم‌خط - وگاه بلند است. استناد در این اثر عموماً به کتاب خدا و سنت نبوى است. ارجاعات، عنوان‌هاى اصلى و فرعى، عبارات دعایى پس از پیامبر اکرم(ص) و صحابه، سرصفحه‌ها، نام و نام خانوادگى نویسنده، برخى از علائم سجاوندى، شماره صفحات در فهرست جملگى به رنگ سرخ است. گفتنى است نه هدف نویسنده تهیه فرهنگ واژگان و اصطلاحات تعلیم و تربیت در اسلام بوده است و نه حاصل کار او به چنین فرهنگ‌نامه‌اى حتى در محدوده‌اى خاص یعنى تربیت کودکان مى‌ماند. با این حال تقریباً همه مدخل‌هاى کتاب از فرهنگ اسلامى برگرفته شده است.
| تربية الأبناء في الإسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | منصری، فیصل احمد (نویسنده) |
| ناشر | دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع |
| مکان نشر | بیروت |
| سال نشر | 1426ق/ 2006م |
| چاپ | اول |
| موضوع | تربیت خانوادگی (اسلام),کودکان -- سرپرستی -- جنبه‌های مذهبی -- اسلام,والدین و کودک (اسلام),آموزش و پرورش کودکان -- جنبه‌های مذهبی -- اسلام,اسلام و آموزش و پرورش |
| کد کنگره | BP۲۵۳/۴/م۸ت۴ |
بارى مدخل‌هاى اصلى عبارت‌اند از: اسم نوزاد، انحراف جوانان، نیکى به والدین، تربیت جسمى، تربیت جنسى، تربیت روحى، تشویق و تهدید در تربیت کودکان، فرهنگ، دانشگاه، جهاد فرزندان، نماز، روزه، طعام، کودک، عبادت، عقوق والدین، عقیقه، طره‌طره چیدن موى سر (قزع)، کنیه نوزادان، بازى، مدرسه، مسجد، نظافت، یتیم. اینک به شرح و شناخت مؤلف به برخى از مدخل‌ها مى‌پردازم.
در شرح مدخل نخست (نام نوزاد) به زمان نام‌گذارى، بهترین نام‌ها نزد خداوند، برخى از نام‌هاى ناپسند، شمارى از نام‌هاى حرام، برخى از نام‌هایى که جناب پیامبر اکرم(ص) آن‌ها را تغییر داد، اشاره شده است.
براى بازشکافت مدخل دوم (انحراف در جوانان) از شش گونه انحراف یاد و به برخى از آن‌ها پرداخته شده است. در این پرداخت از علل و عوامل پدیدآورنده انحراف، پیامدهاى انحراف و به‌ندرت راه‌هاى درمان انحراف سخن رفته است.
نگارنده در بحث و بررسى ذیل مدخل تربیت جنسى، نخست شمارى از اصطلاحات مرتبط با موضوع را در فرهنگ اسلامى آورده است؛ سپس به شرح بهترین وسایل و روش‌هاى پیشگیرى از گرفتار شدن در برانگیختگى جنسى و تن دادن به گناه جنسى پرداخته است.
ذیل مدخل فرهنگ (ثقافه) که بیشینه حجم صفحات را گرفته است (نزدیک به شصت‌صفحه)، از سلام کردن در اسلام گرفته تا سینما و رایانه و بازى‌هاى رایانه‌اى و شرح برخى از این بازى‌ها و بیان هدف‌هاى استعمارى سازندگان آن‌ها، اینترنت و محاسن و معایب آن، قصه و نقش فرهنگ‌ساز آن، نقش کتابخانه‌ها در ارتقاى سطح فرهنگ کودکان سخن به میان آمده است.
نویسنده در واکاوى مدخل مدرسه، از مسئولیت واگذارگشته به مدرسه، اداره مدرسه، معلم در مدرسه، آداب و اخلاق معلمى، رابطه اخلاق با علم، نظام آموزشى صحیح، مواد درسى مهم یاد کرده است.
- مطالعه منابع ذیل نیز مفید است:
عبدالله ناصح علوان، تربیه الاولاد فى الاسلام1 (چاپ سى‌ام: قاهره - بیروت، دارالسلام - دارالفکر، 1417 ق/ 1996 م)؛ محمد حسن رقیط، کیف نربى ابناءنا تربیه صالحه (بیروت، دار ابن حزم، 1418 ق)؛ وجیه زین‌العابدین، الاسلام والتربیه الجنسیه (چاپ دوم: کویت، المنار الاسلامیه، 1399 ق/ 1402 ق)؛ دارالتوحید، الاسلام والرعایه البدنیه (چاپ اول: تهران، دارالتوحید، 1402 ق)؛ سید على حسینى‌زاده، تربیت فرزند (چاپ چهارم: قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1384). [۲]
پانویس
منابع مقاله
رفیعی، بهروز، کتاب‌شناسی تعلیم و تربیت در اسلام، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، قم، یکم، 1390ش.