إعمال الفکر في فضل الذکر
إعلام الفكر في فضل الذكر، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، رساله‌ای است کوچک و مختصر، تشکیل‌شده از چندین سؤال و جواب پیرامون فضیلت ذکر، تسبیح و دعا و آداب و شرایط آن که با شرح و تحقیق سعید محمد لحام، منتشر شده است.
| إعمال الفکر في فضل الذکر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) لحام، سعید محمد (محقق و شارح) |
| ناشر | عالم الکتب |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1417ق - 1996م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
سیوطی در این رساله، به‌صورت پرسش و پاسخ، با استفاده از آیات، روایات و اقوال علما و بزرگان، به بیان فضلیت ذکر و آداب و شرایط آن پرداخته است. به‌منظور آشنایی بیشتر با محتوای کتاب و مطالب آن، به برخی از این سؤالات و پاسخ به آنها، به‌صورت مختصر و کوتاه، اشاره می‌شود:
- آیا ذکر، تسبیح و دعا، می‌تواند معادل صدقه بوده و در دفع بلا و گرفتاری‌ها، قائم مقام آن باشد؟ سیوطی در پاسخ به این سؤال، معتقد است که در فضیلت و برتری ذکر، دعا و تسبیح بر صدقه، احادیث و آثار، صراحت کامل دارند و در اینکه این امور، سبب دفع بلا نیز می‌باشند، جای هیچ شک و تردیدی نیست [۱].
- آیا اعمال صوفیه، اعم از ایجاد حلقه ذکر و جهر به آن در مساجد و بالا بردن صدا به تهلیل، مکروه است یا خیر؟ سیوطی این اعمال را مکروه ندانسته و به این نکته اشاره دارد که برخی از احادیث، مقتضی استحباب جهر در ذکر بوده و برخی دیگر مقتضی استحباب اسرار به آن، هستند. وی معتقد است راه جمع میان این دو دسته از روایات، توجه به اختلاف در احوال و اشخاص مختلف می‌باشد؛ همان گونه که نووی میان احادیثی که به استحباب جهر در قرائت قرآن و روایاتی که به مستحب بودن اسرار به آن دلالت دارند، به همین طریق، جمع کرده است[۲]. در ادامه نیز، احادیثی که در استحباب جهر به ذکر و دعا، با صراحت یا التزام دلالت دارند، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از جمله این روایات، حدیثی است از پیامبر(ص) که فرمودند: «ما من قوم يذكرون الله إلا حفتهم الملائكة و غشيتهم الرحمة و نزلت عليهم السكينة و ذكرهم الله في من عنده»[۳].
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.