اسلام انقلابی و انقلاب اسلامی
اسلام انقلابی و انقلاب اسلامی، نوشته ابوالفضل عزتی، با هدف بررسی علمی مبانی اسلام و ارزش‌های انقلابی اسلامی، به رشته تحریر درآمده است؛ چراکه زیربنای انقلاب اسلامی، اسلام انقلابی است که تمام ابعاد آن باید شناخته شود، تا ارزش انقلاب اسلامی نیز آشکار گردد.
| اسلام انقلابی و انقلاب اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عزتی، ابوالفضل (مؤلف) |
| ناشر | انتشارات هدی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | بی‌تا |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
در بخش اول کتاب بیان شده که با توجه به مفهوم انقلاب در اصطلاحات غربی، که سیر تکاملی حکومت را یک سیر دایره‌وار و دورانی می‌دانند، مفهوم اسلامی انقلاب با تغییر و تحول دورانی تطابق ندارد. زیرا در اسلام حکومت و قدرت در خدا منحصر است و سیر دورانی ندارد و مسیر تاریخ یک سیر تکاملی است. بنابراین، انقلاب اسلامی نیز یک انقلاب تکاملی است، نه انقلاب بسته و دایره‌وار. انقلاب اسلامی یک پدیده مستقل و مجزا از اسلام نیست و دارای سه شرط اصلی: انقلاب فکری، انقلاب در عامه و ناس، و انقلاب در درون افراد از راه تزکیه است. وی اصول کلی انقلاب اسلامی و مشخصات انقلاب اسلامی را در ده ویژگی توصیف نموده، می‌گوید که مشروعیت انقلاب اسلامی از خود اسلام به دست می‌آید.
نویسنده قرآن، سنت، اجتماع و عقل در نزید شیعه و قیاس را از منابع حقوق سیاسی اسلام برشمرده است. او عقیده دارد که داوری‌ها و عهدنامه‌ها و قول و فعل خلفای راشدین و سایر امور، در صورتی که مورد تأیید منابع چهارگانه باشند، از منابع حقوق سیاسی به شمار می‌آیند.
انحصار حاکمیت به الله، مسئولیت فردی، اجتماعی و دولتی، از انواع مسئولیت‌های سیاسی برشمرده شده، که در طبیعت سیاسی اسلام انقلابی وجود دارد و آن اسلامی متعادل است که در آن جنگ و صلح، تکامل و تغییر، عقل و احساس وجود دارد.
نویسنده در قسمتی از کتاب خویش، اصول کلی سیاست در اسلام را با ده ویژگی توصیف کرده و در بحث از عوامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دخیل در انقلاب، آنها را به عنوان عناصری تأثیرگذار در انقلاب توصیف کرده است. ماهیت انقلاب، همانا اسلامی بودن آن است و ارزش‌های معنوی و اخلاقی اسلام، انقلاب اسلامی را به پیروزی رساند. در فصول بعدی، این ارزش‌های اخلاقی و معنوی به تفصیل بررسی شده است، که در آن به توحید، معاد، ارزش‌ها و اصول جهانی و بین‌المللی اسلام و نظام سیاسی آن را به عنوان اصول انقلاب اسلامی و اسلام انقلابی شمرده شده، و به همین جهت، از امت جهانی اسلام، اقلیت و اکثریت و مفاهیمی نظیر دارالفکر و دارالاسلام بحث کرده است.
عزتی در فصول هشتم و نهم کتاب خود، به بحث از خودجوشی و پویایی اسلام پرداخته و آن را یکی از اصول اساسی اسلام دانسته است. به گفته او، اعتقاد به مفهوم و اهمیت تاریخ، یکی از اصول و سنت‌های انقلابی – اسلامی است؛ زیرا مسلمانان هدف تاریخ را استقرار حاکمیت الله و حکومت عدل و استقرار امت اسلامی می‌دانند و اعتقاد به مهدویت یکی از مفاهیم و موضوعات اساسی مکتب شیعه است.
نویسنده در بخش دوم کتاب، امامت و رهبری را در تشیع بررسی کرده است. اعتقاد به امامت، بر اساس اصل وحدت دین و سیاست استوار است و مسئله ولایت فقیه نیز تداوم آن اساس مذهبی است. وی خلافت را بر اساس تجزیه سیاست از دین و جدایی رهبری دینی از رهبری سیاسی، و انحصار مسئولیت سیاسی در خلافت و خلفا ارزیابی نموده است و لذا ویژگی مکتب تشیع، پویایی و تلاش و اجتهاد است. فقه و مجتهدان امنای امت و جانشینان پیامبر(ص) و مسئول استقرار حکوم اسلام و امت اسلامی هستند. لذا مؤلف بحثی تفصیلی در باب ولایت فقیه و دیدگاه‌های مطرح شده درباره آن ارائه کرده است.
نویسنده دخالت بیگانگان در ایران و رهبری علما و مبارزه آنها علیه بیگانگان، و وقوع انقلاب اسلامی را از این بعد بررسی کرده است. پیامدها و تأثیر انقلاب اسلامی ایران، آخرین موضوعی است که در کتاب بدان پرداخته شده و دیدگاه‌های منفی و مثبت درباره اسلام و انقلاب اسلامی تجزیه و تحلیل شده است.[۱]
پانویس
- ↑ حقیقت، سید صادق، ص48-49
منابع مقاله
حقیقت، سید صادق، اندیشه سیاسی در اسلام: کتاب‌شناسی توصیفی، تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی، 1377ش.