الهيئة السنية في الهيئة السنية
الهيئة السنية في الهيئة السنية؛ أسرار الكون، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، رساله‌ای است کوچک و مختصر حاوی احادیثی پیرامون هیئت و نجوم که با تحقیق و تعلیق مصطفی عاشور، منتشر شده است.
| الهيئة السنية في الهيئة السنية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) عاشور، مصطفی (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | أسرار الكون |
| ناشر | افغانستان. وزارت اطلاعات و کلتور. ریاست کلتور و هنر ** مکتبه ابن سينا |
| مکان نشر | عربستان - ریاض ** مصر - قاهره |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /س9ه9 103/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
سیوطی در این کتاب، به جمع‌آوری آثار و اخباری پرداخته است که به علم هیئت و میقات یا علم فلک، معروف شده است. علم هیئت، علمی است که در آن، پیرامون احوال اجرام آسمانی و ارتباط آنها با یکدیگر و تأثیر آنها بر روی زمین، بحث می‌کند[۱].
وی در این رساله، به جمع‌آوری و بررسی مجموعا 219 حدیث در رابطه با علم هیئت و نجوم پرداخته است. در نگاهی کلی به احادیث و روایات مذکور در کتاب، می‌توان آنها را در 15 عنوان و موضوع زیر، دسته‌بندی و بررسی نمود:
- عرش و کرسی: 21 حدیث؛
- آنچه بین عرش و آسمان وجود دارد: 10 حدیث؛
- لوح و قلم: 12 حدیث؛
- آسمان‌های هفت‌گانه: 36 حدیث؛
- خورشید، ماه و ستارگان: 40 حدیث؛
- روز و شب: 4 حدیث؛
- آسمان و بادها: 22 حدیث؛
- ابرها و باران: 31 حدیث؛
- رعد و برق و صاعقه‌ها: 13 حدیث؛
- کهکشان و رنگین‌کمان: 11 حدیث؛
- زلزله: 2 حدیث؛
- کوه‌ها: 6 حدیث؛
- دریاها: 5 حدیث؛
- رود نیل: 5 حدیث؛
- خلقت: یک حدیث[۲].
سیوطی در هر مورد، تنها به ذکر روایت و سلسله سند آن اکتفا نموده و توضیح و شرح خاصی پیرامون آنها، ارائه نکرده است. از جمله روایات کتاب، حدیثی است پیرامون عرش که از وهب بن منبه نقل شده است: «إن الله تعالی خلق العرش و الكرسي من نوره؛ فالعرش ملتصق بالكرسي و الماء في جوف الكرسي و حول العرش أربعة أنهار: نهر من نور يتلألأ و نهر من نار تتلظی و نهر من ثلج أبيض، تلتمع منه الأبصار و نهر من ماء و الملائکة قيام في تلک الأنهار، يسبحون الله تعالی و للعرش ألسنة بعدد ألسنة الخلق کلهم، فهو يسبح الله تعالی و يذكره بتلك الألسنة» (خداوند متعال عرش و کرسی را از نور خود آفرید. عرش به کرسی وصل است و آب در داخل کرسی است و اطراف کرسی چهار نهر است: نهرى از نور درخشان، نهرى از آتش سوزان، نهرى از برف سفید که چشم‌ها از آن مى‌درخشد و نهرى از آب و ملائکه در آن نهرها می‌ایستند و حمد و ثنای خدای تعالی را می‌گویند و عرش دارای زبان‌هایی به تعداد زبان‌های همه خلق است؛ پس او خداوند متعال را تسبیح می‌گوید و با آن زبان‌ها، ذکر او را می‌گوید)[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.