مسند فاطمة الزهراء(س)

مسند فاطمة الزهراء رضی‌الله‌تعالی‌عنها، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، مجموعه‌ای است از روایات حضرت زهرا(س) و برخی از روایات مربوط و منسوب به ایشان که با تصحیح و تعلیقات حافظ عزیزبیک، به چاپ رسیده است.

مسند فاطمة الزهراء رضی‌الله‌تعالی‌عنها
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) بیک، عزیز (مصحح)
ناشر	لجنة أنوار المعارف
مکان نشر	هند - حیدرآباد
سال نشر	1406ق - 1986م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	احادیث اهل سنت - قرن 9ق. - فاطمه زهرا (س)، 8؟ قبل از هجرت - 11ق. - احادیث اهل سنت
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏س‎‏9‎‏ ‎‏ج‎‏2015‎‏ 124/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

سیوطی در این کتاب بیش از آنکه مسندی عرضه کرده باشد، جنگی از روایات متعلقه به سیده زنان عالم را فراهم آورده که مشتمل بر 284 روایت است که گاه تکراری یا متشابه می‌نماید و نظمی نیز در ذکر روایات، به‌چشم نمی‌خورد. 24 روایت آن از قول حضرت فاطمه (س) نقل شده است (مؤلف تعداد مرویات از ایشان را در کتب احادیث، 18 حدیث می‌داند) و باقی شامل روایات مربوط به رابطه پیامبر(ص) و فاطمه(س) یا پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع)، اعمال و خصوصیات ویژه حضرت فاطمه(س)، چندین روایت حاشیه‌ای (مربوط، اما غیر مستقیم) و روایاتی غیر مربوط یا جعلی است.

منابع مسند، به‌جز صحاح سته، بیش از نوزده مورد است که مشهورتین آنها، «المستدرك» حاکم نیشابوری، «حلية الأولياء» ابونعیم، «الكامل» ابن عدی، «التاريخ» خطیب بغدادی، «الكبير» طبرانی، «السنن» دارقطنی، «كنز العمال» کراجکی، «مجمع الزوائد» هیثمی، «دلائل النبوة» بیهقی، «المصنف» عبدالرزاق، «الضعفاء» عقیلی و «السنن الكبری» بیهقی است.

باآنکه در این کتاب، روایات عدیده به سود اهل‌بیت(ع) روشنگر حقیقت موجود است، اما متأسفانه آمیختگی روایات اصلی با موارد گوناگون و نامربوط یا جعلی به تلبیس ابلیس یا التباس حق به باطل، از اتقان متن کاسته است.

در بررسی محتوایی و مضمونی روایات این مسند، می‌توان آنها را به شش بخش زیر، تقسیم نمود:

1. روایات نقل‌شده از حضرت زهرا(س)، شامل 24 حدیث در موضوعاتی همچون: ذکر ثواب قرائت چند سوره، دعای ورود به مسجد و...
2. روایات مربوط به پیامبر(ص) و حضرت فاطمه(س)، شامل 67 مورد در موضوعاتی همچون: دیدار با فاطمه(س) پس از هر غزوه و سفر، دعای صبح و شام و...
3. اعمال و خصوصیات ویژه فاطمه(س)، شامل 88 مورد در موضوعاتی همچون: تنبیه کنیز، مطالبه میراث و...
4. روایات مربوط به پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع)، شامل 25 مورد.
5. روایات حاشیه‌ای که غیر مستقیم به حضرت فاطمه(س) مربوط است، شامل 62 مورد.
6. روایات غیر مربوط یا مجعول، شامل 18 مورد.

منابع مقاله

مؤذن جامی، محمدهادی، «بررسی کتاب مسند فاطمة الزهرا(س)»، آینه پژوهش، فروردین و اردیبهشت 1375- شماره 37، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/902943