مولانا و طوفان شمس
مولانا و طوفان شمس تألیف عطاءالله تدین، این کتاب، ماجرای دیدار و دلدادگی مولانا و شمس و گفتارهای عاشقانه و عارفانۀ آن دو را با زبان و بیان ادبی و صوفیانه توصیف می‌کند.
| مولانا و طوفان شمس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | تدین، عطاءالله (نویسنده) |
| ناشر | انتشارات تهران |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1386 |
| چاپ | چهارم |
| موضوع | سرگذشتنا‌مه مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، ۶۰۴-۶۷۲ق.,مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، ۶۰۴-۶۷۲ق. شمس تبریزی,قرن ۷ ق. -- تا‌ریخ و نقد شعر فا‌رسی |
| کد کنگره | PIR۵۳۰۴/ت۴م۸ |
چنان که مشهور است، دیدار شمس، پندار و کردار مولانا را یکسره تغییر داد و او را دچار عشق سوزان کرد که در تب و تاب آن غزلیات شورانگیز دیوان کبیر به ظهور رسید.
اما شمس در دام فتنۀ بدخواهان گرفتار آمد و به طور مرموزی ناپدید شد و در پی آن مولانا شب و روز در فراقش شعر می‌گفت.
اثر حاضر، این وقایع و تحولات را با لفاظی‌های متکلفانه و تکراری و در قالب فصل‌های متعدد گزارش میدهد و بیش از همه از عشق و آثار آن سخن می‌گوید. البته هر چه از ابتدای کتاب فاصله می‌گیرد، این شیوۀ پر تکلف و عبارت پردازی‌های اغراق آمیزش کم رنگتر می‌گردد و سخن روال معمول و متعارف خود را پیدا می‌کند.
این کتاب، شامل مقدمه و بیست و چهار فصل است:
در فصل اول و دوم، به اختصار سیری دارد در قلمرو اندیشه‌های مولانا و از نحوۀ ملاقات شمس و مولانا سخن می‌گوید و نکته‌ها و گفتارهایی را به بررسی می‌گیرد که به زغم مؤلف میان آن دو رد و بدل شده و موجب تحول عظیم شخصیت مولانا گردیده است.
در این مورد از کلام خود مولانا و دیدگاه مناقب نویسان و مولوی شناسان بزرگ استفاده کرده است. در فصل سوم، با عنوان قصۀ عشق، حکایت اول مثنوی را که پادشاهی عاشق کنیزکی می‌شود، مورد شرح و تفسیر قرار میدهد و آن را به ماجرای مولانا و شمس تطبیق میدهد.
فصل چهارم، بحثی است مختصر درباره سماع، در این فصل آداب سماع و آثار روانی خوب آن را از دیدگاه بزرگان صوفیه بیان می‌کند.
فصل پنجم، ششم و هفتم از ناپدید شدن شمس و جستجوی مولانا و موج شایعات، تعبیرها و تفسیرهای گوناگونی که به تعقیب این رویداد در قونیه به وجود آمده بود، بحث می‌کند.
در فصل هشتم، حکایت ازدواج شمس تبریزی و کیمیا خاتون جوان و تبعات ناگوار آن که از جمله منجر به مفقود شدن شمس شد، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در فصل نهم، نخستین گفت و گوها و پرسش و پاسخ‌هایی که به زعم نویسنده در حین دیدار میان شمس و مولانا رد و بدل شده، جستجو و بررسی می‌شود.
عناوین سایر فصل‌های کتاب، عبارت است از: انسان کامل از نظر مولانا؛ دیار با شمس تبریزی به روایت فیه مافیه؛ در مجلس درس شمس؛ مشتاقی و مهجوری؛ ساعتی در خلوت استاد عشق؛ عاشق شوریده؛ میعاد در بازار رزگوبان؛ مولانا مدیحه سرای جنون؛ مردی از تبار جوانمردان؛ مولانا در بستر مرگ؛ آیا شمس داعی اسماعیلی بود؟؛ قونیه بعد از درگذشت مولانا؛ شمس تبریزی به روایت دیگران.
در پایان فهرست منابعی که برای تهیه کتاب مورد استفاده قرار گرفته، درج شده است.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص90-91
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.