أدب الفتيا

أدب الفتيا، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، کتابی است در بیان شرایط، آداب افتا و اهمیت توجه به آن، که با تحقیق محیی هلال سرحان، منتشر شده است.

أدب الفتيا
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) سرحان، محیی هلال (محقق)
ناشر	الجمهوریة العراقیة. دیوان الوقف السنی. مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیة
مکان نشر	عراق - بغداد
سال نشر	1425ق - 2004م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	فتوا
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏س‎‏9‎‏الف‎‏4 167/8 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اثر حاضر، رساله‌ای است که از لحاظ حجم، کوچک و مختصر است، اما مطالب و معانی مهم و ارزشمندی را در خود جای داده است. سیوطی در این رساله، مجموعه‌ای از احادیث، اخبار، آثار و اقوال برخی از اعلام و فقها را گردآوری نموده و آنها را در دوازده باب، مرتب کرده و در آن، مطالبی را که درباره فتوا و بیان منزلت و اهمیت و جایگاه آن وارد شده، بیان نموده و وضعیت و عظمت آن و آنچه در هنگام پرداختن به آن لازم است و نیز شرایط و آداب مفتی و... را شرح داده است.

ویژگی مهم کتاب، آن است که سیوطی در آن، با دقت، به توضیح شرایط و آداب مفتی پرداخته و اینکه در صورت افتا و در هنگام شروع به آن و صدور حکم، باید چه چیزی را رعایت نموده و در مورد حقیقت فتوا از نظر انطباق آن با احکام شرعی و آداب استفتاءکننده و عدم تمسک به فتوا در صورت عدم آرامش و اطمینان قلبی، به‌خوبی توضیح داده است.

رساله حاضر، در موضوع خود پیرامون روشن ساختن راه و مسیر کسانی که رسالت شریف افتا را برعهده دارند، دارای اهمیت و ارزش خاص و ویژه‌ای بوده و آنها را در تعیین حدود و دستیابی به راهکار مناسب، با اتکا به سنت‌ها و گردآوری آنچه در عمق کتب، آثار و زندگی‌نامه‌های گذشتگان و معاصرین موجود است، یاری می‌رساند.

سیوطی در نگارش این رساله، از آثار و منابع معتبر متعدد و فراوانی استفاده کرده که این امر، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب می‌باشد. از جمله این منابع، می‌توان آثار مهمی همچون: «مسند» دارمی، «السنن الكبری» و «المدخل» بیهقی، «المعجم الكبير» طبرانی، «طبقات» ابن سعد، «مستدرک» حاکم نیشابوری، «صحیح» بخاری، «صحیح» مسلم، «سنن» سعید بن منصور، «الزهد» ابن مبارک، «مسند» امام احمد، «سنن» ابوداود، «سنن» ترمذی، «سنن» ابن ماجه و «تاریخ» ابن عساکر را نام برد.

منابع مقاله

مقدمه محقق.