مولانا و چرخ درویشان

مولانا و چرخ درویشان تألیف ایرا(شمس) فرید لندر، بخش موسیقی نوشته نزیه اوزل، ترجمه شکوفه کاوانی، پیش گفتار و ویراستاری از ابوالقاسم تفضلی، این کتاب، شامل یک پیش گفتار و عناوین زیر است: سرآغاز، رهایی از تعلقات زمینی؛ خداوندگار، مولانا جلال‌الدین رومی؛ سماع، سماع درویشان در بارگاه الهی؛ خانقاه، کارگاه الهی درویشان چرخان؛ موسیقی، نوشته نزیه اوزل؛ گفته‌های انگبین وار او؛ ققنوس.

مولانا و چرخ درویشان
پدیدآوران	فرید لندر، ایرا(شمس) (نویسنده) اوزل، نزیه (نویسنده بخش موسیقی) کاوانی، شکوفه (مترجم) تفضلی، ابوالقاسم (ویراستاری)
ناشر	زریاب
مکان نشر	تهران
سال نشر	1382
چاپ	اول
کد کنگره	‏

در عنوان اول، با اشاره به گفتار مولانا و دیگران، به مقصد و مقصود صوفیان اشاره دارد که در تلاش هستند خود را از تعلقات زمینی که او را محبوس می‌سازند برهاند و در خدا فنا شوند.

در ذیل عنوان دوم، دربارۀ زندگانی مولانا و کرامات او و دیدارش با شمس مطالبی بیان داشته است.

در فصل بعدی(سماع درویشان) نگارنده به عنوان شاهد حاضر در اجرای مراسم سماع درویشان قونیه، چگونگی این مراسم را از آغاز تا پایان تعقیب می‌کند و مشاهداتش را گزارش‌وار ارائه می‌دهد.

در بخش خانقاه، کارگاه الهی درویشان چرخان، از راه و رسم پذیرش و آموزش شاگردان و مریدانی که وارد طریقه مولویه می‌شوند و همچنین دربارۀ اصطلاحات و تعبیرات مخصوص درویشان توضیحاتی بیان می‌کند.

در ذیل عنوان موسیقی، در مورد موسیقی مقدس و روحانی و موسیقی غیر مذهبی و اصول، آلات ، آداب و تکنیک‌های موسیقی مولویه، اطلاعات خوبی به دست می‌دهد. گفته‌های انگبین‌وار، گفتار مولاناست که خود را متعلق به هیچ قومی نمی‌دانست. ققنوس، داستان ققنوس عطار بر اساس کتاب منطق‌الطیر او است.

نگارنده پژوهشگر آمریکایی است که بعد از چاپ کتابش نام شمس را بر خود نهاده و در هنر عکاسی مهارت دارد و آنچه بر ارزش این کتاب افزوده، تعداد زیاد عکس‌ها و تصاویر رنگی و سیاه و سفیدی است که مؤلف شخصا برداشته یا از کتابخانه‌های خصوسی و عمومی قونیه و سایر نقاط ترکیه جمع آوری و چاپ کرده، طوری که این اثر تبدیل به یک آلبوم با تصاویر گویا از راه و رسم مولویه شده است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.