أصول نقد الحدیث
أصول نقد الحديث؛ دراسة تحليلية حول متن الحديث، نوشته حدیث‌شناس و رجالی فعال معاصر، محمّدحسن ربانی بیرجندی (متولد 1343ش)، انواع «روایات ساختگی» و عوامل پیدایش آن را توضیح می‌دهد و به نقادی نقش صاحبان قدرت و ثروت در آن می‌پردازد.
| أصول نقد الحدیث | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ربانی، محمد حسن (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | دراسة تحلیلیة حول متن الحدیث |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- آیت‌الله جعفر سبحانی، با اشاره به واقعه منع تدوین حدیث و رخنه احادیث ساختگی و قدردانی از نقش ناقدان احادیث در جهت تفکیک روایات صحیح، افزوده است: یکی از اندیشوران فعال در این زمینه، محمّدحسن ربانی بیرجندی، اثر ارزنده، قابل تقدیر و خواندنی «أصول نقد الحديث» را با تلاشی فراوان پدید آورده است. سبحانی، با یادآوری اینکه بخش بسیاری از این نوشتار را مطالعه کرده و پسندیده است، می‌گوید: این کتاب، افق‌هایی گسترده فراروی خوانندگان می‌گشاید و آنان را با دخالت‌های سیاسی و ناروای زورمداران و هواپرستان در احادیث نبوی(ص) آشنا می‌سازد[۱].
- محمّدحسن ربانی بیرجندی با یادآوری 2 روش (نقد سندی و نقد متنی) در مواجهه با روایات، روش خودش را در کتاب تحلیلی حاضر، استفاده از اصول و قواعد رجالی متعارف شمرده است[۲].
ساختار و محتوا
این اثر، از 3 بخش به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- کلیات (حدیث و خبر و معنای حدیث موضوع، شواهد پیدایش احادیث ساختگی، قواعد نقد حدیث،... نگارش‌ها در نقد احادیث موضوعه و تحریف معنوی).
- عوامل پیدایش احادیث ساختگی (12 عامل).
- بررسی تحلیلی مخالفت‌های گوناگون با روایات مجعول (شامل 20 فصل).
نمونه مطالب
- بررسی تحلیلی درباره روایات مخالف با علم قطعی: منظورمان این است که علم تجربی، مطالبی را ثابت کرده است که در آن تردیدی نیست؛ مانند اینکه «زمین، نیروی جاذبه دارد» و... پس اگر کلامی وارد شود که مخالف با تجربه باشد، مخالف با علم قطعی است؛ مثلاً... رشیدالدین ابوالفضل میبدی در كشف الأسرار و عدة الأبرار در تفسیر آیه «و الأرض مددناها» (حجر: 19)، گفته است که «زمین، ثابت است و حرکتی ندارد!»؛ البته این سخن، مخالف علم قطعی تجربی است[۳].
- مقاومت در برابر بدعت‌ها و خرافات و جنگیدن با آن، از مهم‌ترین وظایف امامان معصوم(ع) بود که در سیره آنان پیداست؛ به‌عنوان مثال آنان در برابر «دعاهای ساختگی» ایستادند و دعاهای صحیح را به مردم آموختند[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.