التبصرة
التبصرة، مجموعه 100 جلسه وعظ (اخلاقی – تربیتی - اجتماعی) با املای محدث، مورخ، متکلم و فقیه حنبلی قرن ششم قمری، عبدالرحمن بن جوزی (510- 597ق) است که با بهره‌گیری از آیات، روایات، تاریخ، تفسیر و به‌خصوص شعر و همچنین نثر مسجع، اصناف گوناگون مردم را به پرهیز از گناه و حبّ دنیا و یاد عبادت و معاد فرامی‌خواند.
| التبصرة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی (نويسنده) ع‍ب‍دال‍واح‍د، م‍ص‍طف‍ی (محقق) |
| ناشر | دار السلام |
| مکان نشر | مصر - اسکندریه ** مصر - قاهره |
| سال نشر | 1433ق - 2012م |
| چاپ | 0 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- محقق کتاب، استاد دانشگاه امّ‌القری، م‍ص‍طف‍ی ع‍ب‍دال‍واح‍د، گوید: این اثر، جامع‌ترین کتاب از آثار عبدالرحمن بن جوزی در زمینه موعظه است و نویسنده در همین میدان شهرت دارد و از آغاز رشدش همین گرایش را داشت و می‌توانست در مردم اثر بگذارد و دل‌ها را متوجه خودش کند. هدف او نگارش کتاب مرجع در این موضوع است تا دیگر نیازی به مراجعه به سایر کتاب‌ها نباشد[۱].
- عبدالرحمن بن جوزی می‌گوید: جمعی از یاران من دوست داشتند که مشغول «دانش موعظه» شوند و کتاب قابل اعتمادی نیافتند و گروهی از عجم‌ها (غیر عرب)، کتاب‌هایی ساختند و آن را از احادیث باطل و معانی فاسد انباشتند و من کتابی به نام «القِصاص من القُصّاص» نوشتم و عیب‌های آنها را بیان کردم. دوستان علاقه داشتند که من کتابی برایشان املا کنم که باعث بی‌نیازی از دیگر آثار در این زمینه شود؛ پس من در این کتاب، 100 مجلس را بیان کردم تا روی از باطل بگردانند و به حقّ توجه کنند...[۲].
ساختار و محتوا
کتاب حاضر، 9 بخش دارد و شامل داستان‌های پیامبران و گذشتگان، فضیلت‌های مردان و زنان صحابی، ارزش روزها و شب‌هایی مخصوص در هر سال، خلقت فرزندان آدم(ع) و زمین و آسمان، فضل علم و معاملات، مذمت گناهان و مکروهات، یادکرد مرگ، قبر، قیامت، آتش و بهشت‌ها، موعظه و پند زمامداران ولایات و... می‌شود.
نمونه مباحث
- امام علی(ع) گفت: از کسانی مباش که امید به آخرت دارند، ولی عمل ندارند و به‌خاطر آرزوهای طولانی خودشان، توبه را به تأخیر می‌اندازند و درباره دنیا مانند زاهدان سخن گویند، اما همانند خواستگاران عمل کنند!. از مرگ بدشان می‌آید؛ چون گناهانشان بسیار است، ولیکن بر همان معاصی اصرار دارند که مرگ و رفتن از دنیا را برایشان مبغوض می‌سازد و اگر مریض شوند، پشیمان گردند و اگر سلامت یابند، غافل شوند...[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.