الإشارات الإلهیة
الإشارات الإلهیة، نوشته اديب و فيلسوف قرن چهارم هجرى ابوحيان توحيدى (310-414ق)، مجموعه‌ای از مناجات‌ها و اندرزها و شکوه‌ها و بیم‌ها و امیدهای نویسنده‌ای خوش‌ذوق و دردمند است که بدون مقدمه و بی هیچ نظام روشنی، معنویت صوفیانه را با فصاحت و بلاغت ترویج می‌کند.
- عبدالرحمن بدوی می‌نویسد: این اثر جزء اول از کتاب الإشارات الإلهیة و الأنفاس الروحانیة از نگارش‌های ابتکاری ابوحیان است که بر اساس تنها نسخه خطی مشهور آن تاکنون (نسخه خطی شماره 8 تصوف (1334) در کتابخانه ظاهریه دمشق) منتشر می‌کنیم.[۱] او افزوده است: تردیدی نیست که این اثر از آثار ابوحیان است. وی همچنین ویژگی‌های نسخه خطی مذکور را از نظر تعداد و آغاز و انجام و... توضیح داده است.[۲]
| الإشارات الإلهیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | على بن محمد بن عباس ابوحيان توحيدى (نویسنده) عبدالرحمن بدوی (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | الإشارات الإلهیة و الأنفاس الروحانیة |
| ناشر | وکالة المطبوعات |
| مکان نشر | کویت |
| سال نشر | 1981م. |
| چاپ | 1 |
| موضوع | تصوف - موعظه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، اشارات (ابهام زدایی) را ببینید.
- به گفته عليرضا ذكاوتى قراگزلو اين کتاب تنها اثری است که از آثار ابوحيان در تصوف بر جا مانده و شامل ۵۴ رساله در مواعظ و ادعیه صوفيه است. از فقراتی از کتاب چنين استنباط می‌شود که ابوحيان اين اثر را در دوران کهنسالی تأليف کرده است. ابوحيان در اين اثر به بسياري از اصطلاحات مرسوم بين متصوفان اشاره کرده است. زکريا ابراهيم به تأثرات ابوحيان از مزامير داوود(ع) و تعليمات عيسي مسيح(ع) نيز در اين کتاب اشاره دارد. بخش اول اين اثر به کوشش عبدالرحمن بدوی در قاهره (۱۹۵۰ م) به چاپ رسيده است. ظاهراً قسمت‌هایی از الاشارات الالهية که ابن ابی الحديد در شرح نهج‌البلاغة نقل کرده، از جزء دوم کتاب است که مفقود شده است. چاپ جديدتری نيز از کتاب الاشارات الالهية به کوشش وداد القاضی در دست است که بخشهای چاپ نشده‌ای از کتاب را در بر دارد.[۳]
- محمد بن احمد بن علی أشعبی (کاتب) نگارش نسخه خطی این کتاب را در تاریخ جمادی الاولی سال 471ق. به پایان رسانده است.[۴] به نوشته محقق کتاب دلیلی وجود ندارد که در صحت تاریخ مذکور تردید شود.[۵]
- یکی از اشکال‌های کتاب حاضر، فقر عنوان‌‌گذاری است و به‌ندرت می‌توان عنوانی در آن مشاهده کرد. رساله‌ها عنوان گویا ندارد و همگی با حروف ابجد مشخص شده که فقط بیانگر تعداد و ترتیب است و موضوع و محتوا را آشکار نمی‌کند. در مرور اجمالی این اثر، اندک عناوینی مانند "میمون الإبتداء مبارک الإنتهاء"[۶] و "أرکان المعرفة من الإشارات الإلهیة" [۷] مشاهده شد.
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، پایگاه کتابخانه مدرسه فقاهت