الإسماعيلية و فرقها

الإسماعيلية و فرقها؛ حقائق و وثائق، خوانشی از اسماعیلی‌مذهبان، باورها و جریان‌های وابسته به آنان است که عبدالرحمن مجاهد درباره آنان تحقیق میدانی کرده است. او این جماعت را امواجی برمی‌شمرد که نام‌های گوناگونی به خود گرفته‌اند و گرچه اختلاف‌های سیاسی با یکدیگر دارند، اما از باورها و آمال مشترکی برخوردارند‏.

إسماعیلیة و فرقها
پدیدآوران	مجاهد، عبد الرحمن (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	حقائق و وثائق ** دراسة میدانیة معاصرة
ناشر	زرین و سیمین
مکان نشر	[بی جا] - [بی جا]
سال نشر	1428ق - 2007م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP 240/م۳الف۵
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نویسنده، در مقدمه کتاب و در مقام مؤلف، از جهت‌گیری فرقه‌ای خود پرده‌برمی‌دارد و با حق‌پنداشتن اهل سنت، به فرقه‌های دیگر می‌تازد و اساس آن‌ها را بر کفر و نفاق می‌نهد. او در این رویکرد، شیعه و فرقه‌های منشعب از آن را نیز در این شمار جای می‌دهد‏. عبدالرحمن مجاهد از نگاه خود، تلاش دارد که حقیقت فرقه اسماعیلیه را به‌لحاظ خاستگاه آن و فرقه‌هایی که از آن نشأت گرفته‌اند، بررسی کند. او مدعی است که مسائل پیچیده این فرقه باطنیه را بدون بزرگ‌نمایی و تعصب مذموم، واکاوی کرده است‏.

نویسنده از مباحث خود چنین نتیجه می‌گیرد که:

1. اسماعیلیه فرقه‌ای شیعی، امامی، رافضی، باطنی، فلسفی و غالی است که به امامت اسماعیل بن جعفر صادق و امامان پس از او باور دارد؛
2. باورهای این فرقه با عقاید امت‌های پیشین همچون فارس و مجوس ممزوج شده است که هدفی جز مسخ عقیده اسلام و تشکیک در دین ندارند؛
3. این فرقه با ادعای پیشوایی اسماعیل بن جعفر آغاز شده و مؤسس کنونی آن ابوخطاب اسدی است؛
4. [امام] جعفر صادق از این فرقه تبری جسته است و آنچه را که به او نسبت می‌دهند، دروغ است؛
5. اسماعیلیان به امامت حسن بن علی باور ندارند و اسماعیل را پیشوای ششم و فرزندش «محمد» را پیشوای هفتم خود می‌دانند؛
6. آنان امام مستودع (همچون امام حسن) را امام فعلی نمی‌دانند؛
7. اسماعیل در سال 145 هجری هنگامی که پدرش زنده بود، درگذشته است؛
8. شخصیت اسماعیل و فرزندش به تحقیق منصفانه‌ای نیازمند است و طعنه‌هایی را که متأخران اهل سنت به این دو نسبت می‌دهند، نادرست است؛ چراکه این گفته‌ها از آنِ شیعیان دوازده‌امامی است که با اسماعیلیان دشمنی دارند و نیز از آنِ مستشرقان است؛
9. اسماعیلیه از چهار مرحله «خطابیه» (مرحله غموض)، «قداحیه» (مرحله دعوت و انتشار)، «قرمطیه» (مرحله اباحیگری و دلیری کردن در انجام حرام) و «عبیدیه» (مرحله دولت‌سازی و گسترش نفوذ) گذر کرده است؛
10. قرمطیان با اختلافی که در نامیده ‌شدن دارند، از طایفه‌های اسماعیلیه بشمار می‌آیند و اختلافشان با عبیدیین، سیاسی است؛
11. دروزی‌های معاصر، که در شاماتند، با مسلمانان دشمنند؛
12. در نگاه اسماعیلیان، امامت پیشوایان مستعلیه به‌همراه طوایف گوناگونشان باطل است؛
13. دعوت فرقه طیبیه مستعلیه از اندیشه صلیحیه و اسماعیلیه برمی‌خیزد؛
14. لقب «بهره» بر طایفه طیبیه اطلاق می‌شود؛
15. گذار صلاحیات به‌سوی آنچه که «داعی مطلق» نامیده می‌شود، در سایه فروپاشی امامت نزد اسماعیلیه انجام می‌گیرد و اسماعیلیه نمی‌تواند وجود «طیب بن آمر» را اثبات کند‌؛
16. بهره سلیمانیه که در یمن هستند، به‌گونه‌ای آرام گسترش یافته‌اند؛
17. حسن بن صباح فرقه نزاریه (حشاشین) را پایه‌گذاری کرد؛
18. طایفه آغاجانیه به قاسمیه نزاریه منتسب است‏.

نویسنده در پایان گفتارش، محافل تخصصی اهل سنت را برای مقابله با اندیشه‌ها و گسترش این فرقه فرامی‌خواند. او در صفحات پایانی کتابش تصاویری از مکان‌ها و شخصیت‌ها و صفحاتی از نشریه‌ها و مدارکی که به فرقه اسماعیلیه و جریان‌های همسوی آن مربوط است، درج کرده است‏‏.

منابع مقاله

مقدمه نویسنده و متن کتاب.