رسوخ الأحبار في منسوخ الأخبار

رسوخ الأحبار في منسوخ الأخبار، اثر ابواسحاق برهان‌الدین ابراهیم بن عمر جعبری (متوفی 732ق)، کتابی است پیرامون موضوع نسخ در احادیث و روایات که با تصحیح حسن محمد مقبولی اهدل، منتشر شده است.

رسوخ الأحبار في منسوخ الأخبار
پدیدآوران	جعبری، ابراهیم بن عمر (نويسنده) اهدل، حسن محمد (محقق) میره، محمد احمد ( سایر)
ناشر	مؤسسة الکتب الثقافیة ** مکتبة الجیل الجدید
مکان نشر	لبنان - بیروت ** یمن - صنعا
سال نشر	1409ق - 1988م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کتاب با مقدمه مفصلی از محقق در سه باب آغاز شده و سپس، متن اصلی کتاب آمده است و در پایان، مطالب با خاتمه محقق، پایان یافته است.

باب اول مقدمه، در چهار فصل، به شرح حال مؤلف و مصادر و منابع ترجمه وی، اختصاص یافته است. در باب دوم، در ضمن چهار فصل، به بحث پیرامون مسئله نسخ در حدیث پرداخته شده است.

باب سوم، به بررسی کتاب و اشاره به روش نویسنده، توثیق نسبت کتاب به وی و اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در کتاب، اختصاص یافته است.

نویسنده در این کتاب رویکردی را برای خود ترسیم نموده و در نوشتن اطلاعات، مباحث و موضوعات، از آن پیروی کرده و در نگارش مطالب، راه ایجاز و اختصار را پیش گرفته است. رویکرد و سبک او در نگارش، روشی است که بسیاری از علمای عصر او در میان فقها، محدثین، اصولیین و سایر مؤلفین، از آن استفاده کرده‌اند.

وی در نگارش مطالب، بین روش فقها، محدثین و اصولیون جمع کرده و مانند سایر متقدمین خود همچون ابن شاهین، ابن جوزی و حازمی، در نگارش ناسخ و منسوخ در حدیث، فقط ملتزم به روش محدثین نگردیده است؛ به‌عنوان مثال، وی به ذکر اسانید احادیث، نپرداخته است که شاید علت آن، پیروی از روش معاصرین خود در عدم ذکر اسانید به دلیل طولانی شدن رجال اسناد باشد. وی همچنین در بسیاری از موارد، به انتساب روایات به کتب معروف حدیثی، مانند صحاح، مسانید و سنن معروف، اکتفا کرده است. همچنین از روش علمای اصول در رعایت ترتیب مسائل نسخ پیروی نکرده و یا ملتزم به روش فقها در ذکر مسائل فقهی و اختلافی پیرامون مسئله نسخ نشده است.

از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که در ذیل و ضمیمه مطالب، به ذکر فواید و تنبیهات ارزشمندی پیرامون برخی از احکام و قضایای مربوط به نسخ پرداخته و بسیاری از کلمات غریب و مفردات را، شرح و توضیح داده است.

منابع مقاله

مقدمه محقق و متن کتاب.