آتش در ایران باستان


آتش در ایران ، نوشته موبد اردشیر آذر گشسب، به بررسی جایگاه آتش و آتشکده در کیش زرتشتی پرداخته و می‌کوشد تا به اتهام آتش‌پرستی زرتشتیان پاسخ دهد.

آتش در ایران باستان
آتش در ایران باستان
پدیدآورانآذرگ‍ش‍س‍ب‌، اردش‍ی‍ر (نويسنده)
سال نشر1353ش
چاپ2
زبانفارسی
تعداد جلد1

نویسنده، کتاب را با رویکرد دفاعی و با استناد به اوستا به نگارش درآورده است. ابتدا شرحی از پیدایش آتش و فایده‌های آن برای انسان نخستین و همچنین نور و آتش در نزد اقوام مختلف از جمله رومی‌ها، یونانیان، هندوها، ژرمن‌ها، بنی‌اسرائیل و مسیحیان آمده است. در ادامه، جایگاه آتش در ایران باستان و انواع آن بر اساس اوستا و برخی متون پهلوی و همچنین مهم‌ترین آتشکده‌های مربوط به طبقه‌های جامعه ایران باستان معرفی شده است.

نویسنده سپس از آتشکده‌های بزرگ در عصر حاضر در هندوستان و شهرهای گوناگون ایران از جمله کرمان، تهران، یزد و شیراز نام بده ا ست. گوناگون درباره کاربرد واژه پرستشگاه به جای نیایشگاه و ساختمان آتشکده، سنجشی میان جهت پرستش در کیش زرتشتی با اسلام و مسیحیت و نقل سخنان برخی دانشمندان درباره جایگاه نور و آتش، دیکر مطالب کتاب را تشکیل می‌دهد.

نویسنده، به‌طور کلی با استناد به آیاتی از اوستا و سایر متون دیگر اثبات کرده که خداوند، خود، نورِنورها و منبع فروغ‌های گوناگون است و زرتشتیان با روی آوردن به آتش و نور در حین ستایش ، در حقیقت، به‌وسیله آن با خدای خود رازونیاز می‌کنند و از او یاری می جویند و این موضوع، یعنی روی آوردن به نور در هنگام پرستش اهوره‌مزدا به یکتاپرستی آن‌ها خللی وارد نمی‌آورد، همان‌گونه که پیروان دیگر ادیان نیز در هنگام ستایش، رو به سوی قبله می‌کنند و کسی آن‌ها را بدین‌سبب مورد اتهام قرار نمی‌دهد[۱].

پانویس

  1. شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، ص216-217

منابع مقاله

شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر چهارم: ادیان ایران باستان)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1396.

وابسته‌ها