حدیث و اعتبار کتاب محور
حدیث و اعتبار کتاب‌محور، تألیف احسان سرخه‌ای (متولد 1344ش)، مشتمل بر اعتبارسنجی شیوه کتاب‌محور بر اساس دو نمونه پژوهشی روایات تفسیری جابر بن یزید جعفی و عبدالرحمن بن کثیر هاشمی است.
| حدیث و اعتبار کتاب محور | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سرخه‌ای، احسان (نويسنده)
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (سایر) پژوهشکده معارف اهل بیت (ع) ( سایر) |
| عنوان‌های دیگر | نمونه‌پژوهی روایات تفسیری جابر جعفی و عبدالرحمن بن کثیر |
| ناشر | پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1400ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-600-298-357-2 |
| موضوع | حدیث - نقد و تفسیر - احادیث صحیح - احادیث شیعه - قرن 2ق. - عبدالرحمن بن کثیر - جابر بن یزید، - 128ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 4ح4س 109 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
یکی از شیوه‌های اعتبار احادیث، بررسی بر اساس اعتبار کتاب است که از آن گاه به شیوه «فهرستی» و گاه به شیوه اعتبارسنجی «کتاب‌محور» یاد می‌شود. این اثر بر آن است تا با طرح بحث از مبانی نظری چنین رویکردی در شناخت اعتبار حدیث، آن را در دو نمونه از کتب تفسیر روایی در عصر حضور ائمه(ع) و سنجش میزان اعتبار روایات برجامانده از آن دو، به کار بندد[۱].
کتاب، مشتمل بر دو بخش است. در بخش اول، در دو فصل، ابتدا مقدار استفاده محدثان امامیه از منابع مکتوب در گزارش احادیث تفسیری و غیر تفسیری بررسی شده است. سپس به تبیین این موضوع پرداخته شده است که قدما و متأخران از دو شیوه متمایز برای اعتبارسنجی احادیث بهره برده‌اند. این تغییر رویکرد با پیش‌گامی علامه حلی و استادش سید جمال‌الدین بن طاووس در تغییر شیوه اعتبارسنجی اخبار شکل گرفت[۲].
در بخش دوم نیز در دو فصل تلاش شده است با رویکرد «کتاب‌محور» و با دو نمونه‌پژوهشی، ضمن استفاده از قرائن در دسترس، گزارش‌های حدیثی برجای‌مانده از برخی راویان، مطالعه و واکاوی شود تا روشن شود آیا امکان استفاده از این شیوه در حال حاضر وجود دارد؟[۳].
نویسنده در بررسی اسناد احادیث جابر بن یزید جعفی به روایت منخل بن جمیل به این نتیجه رسیده است که تقریباً همه منابع حدیثی موجود با واسطه یا بدون واسطه از نسخه‌ای به روایت محمد بن سنان بهره برده‌اند. اصل این نسخه یا احادیث برگرفته از آن به‌واسطه محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب، در حوزه حدیثی قم بازنشر شده است[۴].
تقریباً همه احادیث تفسیری برجای‌مانده از عبدالرحمن بن کثیر از طریق برادرزاده‌اش علی بن حسان گزارش شده است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کتابی را که علی بن حسان روایت کرده، همان کتاب تفسیر عبدالرحمن بن کثیر یا دربردارنده احادیث تفسیر وی بوده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
سخن ناشران و متن کتاب.