یزدی، شرف‌الدین علی
شرف‌الدین على یزدى (حدود 790-858ق)، معروف به مخدوم، متخلص به شرف، نویسنده، شاعر، مورخ دوره تیموریان
| نام | یزدی، شرف‌الدین علی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | شمس‌الدین |
| متولد | حدود 790ق |
| محل تولد | یزد یا تفت |
| رحلت | 858ق یا 830ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | ظفرنامه (شرف‌الدین علی یزدی) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE04122AUTHORCODE |
ولادت
شرف‌الدین علی بن شمس‌الدین علی یزدی درحدود دهه 790ق در یزد یا در شهر تفت دیده به جهان گشود. پدرش رئیس خاندان شرفى در یزد بود که پس از او، عموزاده‌اش شمس‌الدین محمد به ریاست خاندان رسید. بنابراین شرف‌الدین على از زندگى نسبتا مرفهى برخوردار بوده است. کودکى او معاصر با آل مظفر و جوانى وى همزمان با آغاز تیموریان بوده است.
تحصیلات
از همان کودکى به تحصیل علوم گوناگونى چون علم اعداد، ادبیات، شعر و معما پرداخت و به سرعت مشهور گردید. چنان‌که ملازم ابراهیم سلطان تیمورى (حاکم تیمورى ایالت فارس) شد (822ق) و کتاب تاریخى را به نام «ظفرنامه» به سفارش وى نگاشت که شرحى است در فتوحات تیمور تا زمان مرگ وى و جانشین خلیل سلطان.
وى مدتى بعد به دربار سلطان شاهرخ در هرات پیوست و به واسطه دامنه وسیع دانشى که داشت و نیز شعرهاى زیبایى که با تخلص «شرف» مى‌سرود، ندیم محمد بن بایسنقر شد. اما پس از مدتى، محمد شورش نمود و سرکوب شد و شرف‌الدین به اتهام تحریک وى محکوم به اعدام گردید؛ ولى با وساطت یکى از شاهزادگان تیمورى به نام عبداللطیف بن الغ بیگ بن شاهرخ، بخشیده شد و به یزد بازگشت و تا پایان عمر در خانقاه شاه نعمت‌الله ولى در تفت منزوى بود.
وفات
وفات شرف‌الدین على در شهر یزد قصبهٔ تفت سنهٔ ۸۵۸ق و به قول صاحب روضاةالجنات در ۸۳۰ق اتفاق افتاد. و در مدرسه شرفیه یزد (کنار مسجد میرچماق) به خاک سپرده شد. بر مزارش بارگاهى ساختند که تولیت آن را فرزندانش از جمله شمس‌الدین محمد به عهده گرفته و به تدریج آن‌جا محفلى براى سماع صوفیان شد.
آثار
- ظفرنامه یزدى؛
- تضعیف‌خانه شطرنج ابواسحاق کوبنانى؛
- حقایق التهلیل؛
- حلل مطرز؛
- رساله حساب عقد انامل؛
- شرح قصیده برده شرف‌الدین بوصیرى؛
- کتاب اسطرلاب؛
- کنه المراد فى علم الوفق الاعداد.