المدخل إلی معرفة کتاب الإکلیل
المدخل إلی معرفة کتاب الإکلیل، نوشته محدّث، تاریخ‌نگار و فقیه شافعی قرن چهارم و پنجم هجرى؛ ابوعبدالله محمد بن عبدالله حاكم نيشابورى (321- 405ق)، کیفیت و انواع حدیث صحیح و طبقات مجروحان را تشریح می‌کند تا مباحث کتاب دیگر نویسنده به نام الإکلیل بهتر فهمیده شود. نام دیگر کتاب حاضر، «مدخل الإکلیل» است.[۱]
| المدخل إلی معرفة کتاب الإکلیل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (نويسنده)
سلوم، احمد بن فارس (شارح) سلوم، احمد بن فارس (محقق) |
| سال نشر | 1423ق - 2003م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1423 /ح2 الف7095 107/35 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
پیشینه، هدف و روش
نویسنده، کتاب الإکلیل را برای امیر و فرمانده لشکر؛ ابوعلی محمد بن محمد بن ابراهیم بن سیمجور نوشت و در آن، مطالبی درباره دوران پیامبر(ص)، همسران و احادیث ایشان، ارائه کرد. [۲] ابوعبدالله محمد بن عبدالله حاكم نيشابورى نوشته است: ازآنجاکه امیر پیروز (ابوعلی بن سیمجور) باهمت بلندش از من خواست که به اخبار صحیح و سقیم که در کتاب الإکلیل به شکل مستند ذکر شده، اشاره کنم؛ این خطبه را تقدیم کردم تا معلوم شود که شناخت اخبار صحیح و سقیم، دانشی است که هیچ دانشمندی از آن بی‌نیاز نیست و مقصود ایشان را با قراردادن نشانه‌هایی برای هر روایت، برآورده می‌کنم:
ساختار و محتوا
کتاب حاضر، به‌عنوان مقدمه‌ای برای کتاب الإکلیل فراهم شده و نویسنده بعد از بیان اهمیت اسناد روایات، معنای روایت صحیح و انواعش را توضیح داده و مجروحان را به 10 طبقه تقسیم کرده است.[۴]
ارزش علمی
به گفته محقق کتاب؛ احمد بن فارس سلوم، این اثر از چند جهت اهمیت دارد:
- کامل‌کننده کتاب دیگر نویسنده به نام معرفة علوم الحدیث است و به همین جهت، از پیشروان نگارش در این حوزه شمرده می‌شود.
- شرایط روایت صحیح و تعریف روایت ضعیف و مابین این دو را توضیح می‌دهد.
- زیربنایی است که حاكم نيشابورى کتاب مهمش؛ المستدرك علی الصحيحین را بر اساس آن، بنیان نهاده است.[۵]
نمونه مطالب
- جرح راویان، غیبتِ حرام نیست؛ زیرا اجماعی است که احتجاج در احکام شریعت جایز نیست مگر با حدیث صدوق عاقل و همین اجماع، بر جواز جرح، دلالت دارد. [۶]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.