آشتیانی، محمدرضا
محمدرضا آشتیانی (1319-1402ش)، استاد حوزه و دانشگاه، از دانشمندان همکار در نگارش تفسیر نمونه و پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام شرح تازه و جامعى بر نهج‌البلاغه، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، نماینده سابق مردم قم در مجلس شورای اسلامی
| آشتیانی، محمدرضا | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | آیت‌الله محمدرضا آشتیانی |
| نام پدر | عباس |
| ولادت | 1319ش |
| محل تولد | آشتیان، اراک، ایران |
| رحلت | 2 تیرماه 1402ش |
| طول عمر | 83 سال |
| پیشه | استاد حوزه و دانشگاه |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | اجتهاد |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
ولادت
در سال ۱۳۱۹ش در آشتیان در خانه کشاورزی ساده، دیده به جهان گشود. پدرش عباس با پیشه کشاورزی روزگار می‌گذراند.[۱]
تحصیلات
او در ابتدا به مکتب‌‌خانه رفت و پس از حدود ۲ سال که آن را به آموختن قرآن و ادبیات فارسی گذرانده بود، به دبستان رفت و پس از چند سال آن را به پایان رسانید. موقعیت خانواده او به گونه‌ای بود که باید به کمک پدر می‌رفت و به او خدمت می‌کرد. از این رو همچون پدر پیشه کشاورزی را پیش گرفت و چند سال هم بدین عنوان گذرانید، تا اینکه بر حسب اتفاق یکی از وعاظ مشهور به نام آقای محمدعلی منتظری گلپایگانی به آشتیان آمد و با مشاهده استعداد او، از پدرش درخواست کرد که فرزند خود را به تحصیل علوم دینی بگمارد. این امر مورد موافقت پدر او واقع شد.
در حدود ۲۰ سالگی دروس مقدمات را در حوزه علمیه آشتیان آغاز کرد.
او با به پایان رساندن مقدمات، عازم حوزه علمیه قم شد تا از مواهب معنوی و علمی استادان آن دیار عالم خیز بهره ببرد.
اساتید
در طول دوران تحصیل خود از محضر عالمان بسیاری بهره‌مند شد، وی که مقدمات را در حوزه علمیه آشتیان به پایان برده بود، شرح لمعه را نزد آیت‌الله شیخ علی‌پناه اشتهاردی و آقای شب‌زنده‌دار، قوانین را نزد آیت‌الله ستوده فرا گرفت.
برای آموختن رسائل به درس آیت‌الله نوری همدانی و آیت‌الله مکارم شیرازی رفت. کفایه را نیز نزد آیت‌الله سلطانی طباطبائی و آیت‌الله فاضل لنکرانی آموخت.
با پایان یافتن دوره سطح به درس خارج فقه و اصول آیت‌الله مکارم شیرازی رفت و یک دوره اصول که حدود 6 سال به طول انجامید و حدود 15 سال درس فقه را نزد وی فرا گرفت.
حجت‌الاسلام آشتیانی همچنین، طی این سالها در درس امام خمینی(ره) و درس آیت‌الله شیخ مرتضی حائری(ره) و در روزهای پنج شنبه و جمعه و ایام تعطیل در جلسات تفسیر آیت‌الله مکارم شیرازی حاضر می‌شد.
فعالیت‌های علمی و فرهنگی
او در طی این سالها ضمن تحصیل دروس رسمی، به تحقیق و پژوهش درباره مسائل گوناگون اسلامی نیز می‌پرداخت.
از جمله فعالیت‌های مهم وی، شرکت در تدوین تفسیر نمونه است.کار تدوین و نگارش تفسیر نمونه از سال 1351 آغاز شد، این کار به پیشنهاد آیت‌الله مکارم شیرازی بود، وی بر این باور بودند که جای خالی یک تفسیر فارسی که همگان بتوانند آن را بخوانند و از آن استفاده کنند، احساس می‌شود.
از این رو حجت‌الاسلام آشتیانی به همراه گروهی از فضلای آن روزگار تحت اشراف آیت‌الله مکارم، کار نگارش این اثر عظیم را آغاز کردند که با عنایت پروردگار در سال 1367 به پایان رسید و در 27 جلد در اختیار همگان قرار گرفت.
از فعالیت‌های مهم دیگر وی، شرکت در تدوین تفسیر موضوعی قرآن به نام «پیام قرآن» و نیز شرکت در نگارش تفسیر نهج‌البلاغه است که هر دو اثر هم اکنون منتشر شده و در اختیار عموم مردم قرار گرفته است.
ایشان از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود و از اسفند 1382 در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی بودند.[۲]
وفات
سرانجام در روز جمعه 2 تیرماه 1402ش برابر با 4 ذی‌الحجه 1444ق در سن 83 سالگی درگذشت.[۳]
آثار
- تفسیر نمونه
- پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام شرح تازه و جامعى بر نهج‌البلاغه
- ترجمه و شرح گویایی بر نهج‌البلاغه با همکاری محمدجعفر امامی (3 جلد)
- تفسیر موضوعی پیام قرآن، با همکاری جمعی از نویسندگان (10 جلد)
- عقاید را چگونه تدریس کنیم؟
- شرح صحیفه سجادیه، باهمکاری محمدجعفر امامی (2 جلد)
- اطلاعات از دیدگاه اسلام
- یک دوره عقاید برای نیروهای انتظامی
- احکام کیفری و جزایی اسلام
- تاریخ تفسیر قرآن کریم
- تفسیر به رای
- خمس پشتوانه بیت‌المال اسلامی و...[۴]
پانويس
- ↑ ر.ک: آشتیانی، احمد، ص54
- ↑ ر.ک: پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
- ↑ ر.ک: «حجت‌الاسلام محمدرضا آشتیانی» درگذشت»
- ↑ ر.ک: آشتیانی، احمد، ص56-57
منابع مقاله
- آشتیانی، احمد، لوامع الحقائق في أصول العقائد، کنگره علامه آشتیانی(ره)، قم-ایران، 1390ش
- پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
- حجت‌الاسلام محمدرضا آشتیانی» درگذشت، خبرگزاری فارس، ۱۴۰۲-۴-۳
وابسته‌ها
نسخه ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس ترجمه مکارم)
ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج‌البلاغه
نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان
المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغة
طرحی نو در تدريس عقايد اسلامی: سطح یک
نسخه ترجمه نهج البلاغه (بر اساس ترجمه مکارم)
نهج البلاغه با ترجمه گویا و شرح فشرده
المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغة
قصص القرآن مقتبس من تفسیر الأمثل
پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام شرح تازه و جامعى بر نهج‌البلاغه