المزار (مناسک المزار)
المزار (مناسک المزار) تألیف محمد بن محمد بن نعمان عُکبَری (336-413ق)، معروف به شيخ مفيد، بعد از كتاب كامل الزيارات، تاليف ابن قولويه قمى، دومين كتاب مهم مكتب تشيع، درباره زيارت محسوب مى‌شود كه همواره مورد اعتماد و استناد عالمان بزرگ شيعه بوده است و از مآخذ اصلى كتاب‌هاى مهمى همچون تهذيب الاحكام شيخ طوسى، المصباح كفعمى و بحار الانوار علامه مجلسى به شمار مى‌رود.
| المزار، مناسک المزار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مفید، محمد بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | المؤتمر العالمي لألفية الشيخ المفيد |
| مکان نشر | [ايران - قم] |
| سال نشر | 1413ق |
| چاپ | يکم |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | /م7م6 / 209/7 BP |
مؤلف، اين كتاب را در خطبه آن، «مناسك زيارة الامامين» مى‌نامد، ولى در كتاب الارشاد خود، به عنوان «مناسك المزار» به آن ارجاع مى‌دهد. افزون بر اين دو اسم، برخى بزرگان از آن با نام المزار و برخى مناسك المزار و برخى مناسك المزارات ياد كرده‌اند.
روايات اين كتاب سه گونه است:
- رواياتى كه با ارائه سند كامل از استاد خود ابن قولويه نقل مى‌كند كه قسمت عمده اين كتاب را تشكيل مى‌دهد. گاهى نيز روايات را از ديگر استادان خود با سند كامل ذكر كرده است.
- رواياتى كه به صورت مرسل از يكى از ائمه(عليهم السلام) نقل مى‌كند و از ارائه منبع سند آن خوددارى كرده است.
- آداب و زياراتى كه آن را نقل كرده، ولى به معصومى نسبت نداده است كه در بسيارى موارد، بعيد به نظر مى‌رسد از روايات اخذ نشده باشد، به ويژه آن كه برخى از آنها، در كتاب‌هاى ديگرى به صورت مسند، از ائمه(عليهم السلام) روايت شده است.
علامه نجاشى هنگام برشمردن كتاب‌هاى شيخ مفيد، از مزار صغير ياد مى‌كند و علامه آقا بزرگ تهرانى هم مزار موجود را مزار صغير مى‌نامد. از اين عبارت برمى‌آيد كه مؤلف، داراى دو كتاب مزار كبير و صغير بوده است و اكنون از كتاب مزار كبير او اطلاعى در دست نيست. البته احتمال ديگرى هم هست كه مراد نجاشى، كوچكى حجم كتاب باشد نه وجود كتابى ديگر به نام المزار الكبير.
علامه آقا بزرگ تهرانى در الذريعه، هنگام معرفى مزار مفيد، خطبه مزار شهيد را ذكر كرده است و اين، سبب اشتباهى شده و سبب شده برخى ديگر نيز نسخه‌هاى مزار شهيد و مفيد را خلط كرده‌اند.
فهرست عناوین این کتاب:
بخش اول / روايات مربوط به فضيلت و آداب زيارت اميرالمؤمنين و بعضى از اماكنى كه در جوار آن حضرت است، مثل مسجد كوفه و مسجد سهله.
روايات مربوط به فضيلت و وجوب زيارت امام حسين(ع) و ثواب بسيار و آثار مادى و معنوى آن و آداب و مراسم ويژه زيارت آن حضرت و زيارات ايشان و همچنين زيارت حضرت على اكبر و حضرت عباس(ص).
بخش دوم / فضيلت زيارت رسول خدا(ص) و آداب زيارت آن
حضرت، فضيلت زيارت حضرت فاطمه(عليها السلام) و آداب زيارت ايشان، فضيلت زيارت امام حسن(ع) و ساير ائمه(عليهم السلام) و آداب زيارت آنها، زيارات جامعه و مربوط به همه ائمه، زيارت نيابتى و آداب و ثواب آن، فضيلت زيارت قبور شيعيان.[۱]
پانویس
- ↑ ر.ک: باقریان موحد، رضا، ص176-178
منابع مقاله
باقریان موحد، کتابشناسی زیارت، قم- ایران، نشر مشعر، 1387