آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین

محمد بن حسین آقاجمال خوانساری (وفات ۱۱۲۵ق)، از علمای طراز اول و مدرسان برجسته قرن دوازدهم در اصفهان و عهده‌دار ریاست حوزه تدریس آن سامان بود. از شاگردان مجلسی اول، افرادی چون آقامحمد اکمل اصفهانی و ملا رفیع مشهدی از شاگردان وی بودند.^[۱]؛ ایشان برادر رضى‌الدين محمد خوانسارى است.

نام	آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین
نام‌های دیگر	آق‍اج‍م‍ال خ‍وان‍س‍اری‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن آق‍اح‍س‍ی‍ن‌ ج‍م‍ال‌ال‍دی‍ن خ‍وان‍س‍اری ج‍م‍ال ال‍م‍ح‍ق‍ق‍ی‍ن خ‍وان‍س‍اری‌، آق‍اج‍م‍ال‌ خ‍وان‍س‍اری‌، ج‍م‍ال‌ال‍دی‍ن‌ اغا جمال‌الدین خوانساری Agha Jamal Khansari
نام پدر	آقاحسین محقق خوانساری
متولد	قرن دوازدهم
محل تولد	اصفهان
رحلت	1092 ش یا 1125 ق یا 1713 م- قبرستان تخت فولاد اصفهان
اساتید	ملا محمدتقی مجلسی محقق خوانساری، حسین بن محمد ملا محمدباقر محقق سبزواری
برخی آثار	التعلیقات علی شرح اللمعة الدمشقیة کلثوم ننه شرح احادیث طینت
کد مؤلف	AUTHORCODE00858AUTHORCODE

تحصیلات

«آقاجمال خوانساری، جمال‌الدین محمد بن حسین بن محمد»، در حوزه علمیه اصفهان نزد پدرش، آقاحسین محقق خوانساری، دایی‌اش، ملا محمدباقر محقق سبزواری نویسنده «ذخیره» و ملا محمدتقی مجلسی درس خواند و سپس در همان حوزه به تدریس معقول و منقول پرداخت.^[۲]

موقعیت علمی

وی محدث، اصولی، حکیم، متکلم و فقیه امامی بوده است. در مقام روایی او گفته شده که از ملا محمدتقی مجلسی اجازه نقل حدیث داشته است. اردبیلی او را رفیع‌الشأن و از راویان فقه خوانده است. شیخ یوسف بحرانی صاحب «الحدائق» او را از مشایخ خود در نقل حدیث برشمرده است. آقاجمال عالمی نکته‌سنج بود و طبعی ظریف داشت و بسیار پرکار بود؛ به‌گونه‌ای که خوانساری صاحب «روضات الجنات» او را بسیار ستوده است.^[۳]

جایگاه اجتماعی

به نظر می‌رسد نفوذ او در مردم به‌گونه‌ای بوده که پادشاهان صفوی معاصرش به او ابراز ارادت می‌کرده‌اند و با عطایای خود او را می‌نواخته‌اند. او از کمک به مردم دریغ نمی‌کرد و مورد مراجعه خاص و عام بود.^[۴] مشهور است که وی کتاب «کلثوم‌ننه» یا «عقائد النساء» را، که در آن رسوم و پندارهای معمول میان زنان آن روزگار ایران را به نقد کشیده، تألیف کرده است.^[۵]

وفات

وی در تاریخ 1125ق/1713م، دیده از جهان فروبست. مامقانی درگذشت او را در 1121ق/1709م، می‌داند که درست به نظر نمی‌رسد. او را در آرامگاه پدرش، که به‌وسیله شاه سلیمان صفوی در تخته فولاد اصفهان ساخته شده بود، به خاک سپردند.^[۶]