مسلم الثبوت

مسلم الثبوت نوشته محب‌الله بن عبدالشکور بهاری هندی (متوفی 1119ق) از فقهای حنفی قاضی‌القضات، اهل دهکده‌ای به نام کرا نزدیک محب علیپور در ایالت بهار هند است. در علم اصول و بر اساس آرای دو مذهب حنفی و شافعی نوشته شده است.

مسلم الثبوت
پدیدآوران	بهاری‌، محب‌الله‌ بن‌ عبدالشکور (نويسنده) ابن حاجب، عثمان بن عمر (نويسنده) بیضاوی، عبدالله بن عمر (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	المنهاج ** مختصر ابن الحاجب
سال نشر	13سده
چاپ	1
موضوع	اصول فقه اهل سنت - قرن 12ق. - اصول فقه اهل سنت - قرن 7 ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	5م9ب 156/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کتاب شامل متن اصلی، و سپس حواشی و توضیحات خود مؤلف بر متن است. زیرا که مؤلف بعد از تحریر کتاب، به‌خاطر درخواست برخی از دوستان خویش، جهت توضیح و یا افزودن برخی مطالب، حواشی ای را بر کتاب اصلی، اضافه می‌کند. طبق اظهار مؤلف، در حین تصنیف کتاب، از منابع حنفی کتاب‌هایی چون کتاب بزدوی، اصول السرخسی، کشف البزدوی، کشف المنار، البدیع و شروح مختلف آن، التوضیح و التلویح و التحریر ابن همام، التقریر و التیسیر همراه با شروحشان، و از کتب شافعی، المحصول فخر رازی، الاحکام آمدی، شرح المختصر قاضی عضدالدین ایجی، همراه با حاشیه سید الشریف جرجانی و ابهری،و شرح الشرح المختصر تفتازانی، حاشیه فاضل میرزا جان، الردود و العنقود و المنهاج بیضاوی، و شرح المنهاج اسنوی، و از کتب مالکی، المختصر و المنتهی ابن حاجب، در اختیارش بوداست؛ اما از مذهب حنبلی، کتابی در اختیارش نبوده و اگر نقل‌قولی از ایشان داشته به‌واسطه همین کتبی بوده که در اختیارش بوده است.

از این رو می‌توان کتاب را حاوی تحقیقات و تدقیقات عمیق علمی از متون اصولی دانست.

مطالب به طور اجمال عبارتند از مبادی کلامی علم اصول، حسن و قبح عقلی، وجوب شکر منعم یا عدم آن، اوامر و نواهی، حقیقت و مجاز، مسائل حروف، عام و خاص و تخصیص که در جلد اول و اصول اربعه، کتاب و سنت و اجماع و قیاس و مطالب پیرامون این چهار اصل، در جلد دوم آورده شده است. در خاتمه هم بحث اجتهاد و تقلید مطرح شده است.

منابع مقاله

1. متن کتاب
2. سركيس، يوسف اليان. معجم المطبوعات العربية والمعربة - الجزء الأول. القاهرة: مكتبة الثقافة الدينية.
3. انصاری بزمی، دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حداد عادل، ج 4، تهران، ایران 1375ش