منهج النقد عند المحدثین

منهج النقد عند المحدثين؛ نشأته و تاريخه، نوشته حدیث‌شناس هندی معاصر و استاد حدیث نبوی در دانشگاه ملک سعود، محمدمصطفى اعظمى (1350- 1439ق)، به روش‌شناسی نقد روایی محدثان می‌پردازد. این کتاب همراه با «كتاب التمييز»، نوشته مسلم بن حجاج نیشابورى (متوفى 261ق) در یک مجلد منتشر شده است.

منهج النقد عند المحدثین
پدیدآوران	اعظمی، محمد مصطفی (نويسنده) مسلم بن حجاج (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	نشأته و تاریخه ** کتاب التمییز
سال نشر	1410ق - 1990م
چاپ	3
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	الف7م8 109 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

محمدمصطفى اعظمى کتابش را در چاپ اول، همانند مقدمه‌ای برای كتاب التمييز دانسته و افزوده: به نظرم رسید که در چاپ دوم، آن را به جهت اهمیت موضوعش به شکل مستقل منتشر کنم؛ چون ادعاها برضدّ روایات نبوی زیاد شده و در بین مردم نیاز به چنین اثری احساس می‌شود. قصد داشتم مطالبش را توسعه دهم، ولی به جهت اشتغال به نگارش فهرست احادیث نبوی، موفق نشدم و البته علی‌رغم این تنگنای زمانی، ازآنجاکه کتاب و مقاله‌ای در این موضوع دیدم که لازم شد پیگیری و بررسی کنم، ناچار مطالبی بر آن افزودم و در نظم مباحث، تغییراتی دادم‏.

ساختار و محتوا

• کتاب «منهج النقد عند المحدثين؛ نشأته و تاريخه»، یک مقدمه و 7 باب دارد. «نقد از نظر محدثان»، «مفهوم عدالت و راه شناسایی آن»، «ضبط و اتقان و اثرش در تصحیح و تضعیف و راه شناخت آن»، «پاسخ نقدهای واردشده بر نظر محدثان در مورد عدالت همه صحابه» و «بررسی روش انتقادی مستشرقان»، از محورهای اصلی مباحث این اثر است.
• «كتاب التمييز»، اثری مختصر و ناتمام است که در آن، مسلم بن حجاج نیشابورى، بعد از توجه دادن به احتمال اشتباه در اسناد یا متن روایات و اهمیت نقد احادیث، 35 روایت آورده که نشان می‌دهد در بین راویان و حافظان، در کیفیت فهم و حفظ، تفاوت وجود دارد و بعد، به نقل و بررسی 71 حدیث پرداخته که در نقل راویان و اسنادش یا فهم معنایش، اشتباه یا تحریفی واقع شده است؛ مثلاً «ابن لهیعه» در سند و متن، هر دو گرفتار خطا شده است.

نمونه مطالب

محمدمصطفى اعظمى نظریه عدالت همه صحابه را صحیح شمرده و 4 اشکال را در این زمینه از قول طه حسین، احمد امین مصری و محمود ابوریه مطرح کرده و به نظر خودش به آنها پاسخ قانع‌کننده داده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.