التصحیف فی متن الحدیث
التصحیف فی متن الحدیث؛ (حدوده، آثاره، ما یکشف عنه و علاجه)، نوشته پژوهشگر و حدیث‌شناس معاصر؛ حیدر مسجدی (متولد 1346ش.)، معانی، نشانه‌ها و نتایج پدیده دگرگونی عمدی یا سهوی در متن اصلی روایات را تبیین می‌کند و راه درمانش را نشان می‌دهد.
| التصحیف فی متن الحدیث | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مسجدی، حیدر (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | جذوره، آثاره، ما یکشف عنه، علاجه |
| ناشر | مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث. سازمان چاپ و نشر |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1390ش - 1432ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-493-563-3 |
| موضوع | حدیث - تصحیف |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م5ت6 111/8 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
نویسنده با اشاره به جامعیت شریعت اسلام و اینکه برای استفاده از سخنان و سیره پیامبر(ص) و خاندان پاکش(ع) باید روایات شناخته شود؛ افزوده است: ولی تصحیف احادیث، مانع بهره‌گیری صحیح است و بنابراین باید آن را درمان کنیم تا پیام اصیل اهل‌بیت(ع) را بیابیم و کتاب حاضر برای رسیدن به همین هدف، فراهم شده است. حیدر مسجدی تأکید کرده است: هرچند تصحیف در اسناد روایات نیز واقع می‌شود، ولی تصحیف سندی، بحثی رجالی و خارج‌ازموضوع این اثر است و ما در اینجا فقط به بازشناسی تصحیف متنی و علاج آن می‌پردازیم. [۱]
ساختار و محتوا
در کتاب 5 فصلی حاضر، مسائل مهمّی از جمله: تعریف لغوی و اصطلاحی تصحیف و تفاوت آن با تحریف و نقل به معنا، آثار تصحیف و ریشه‌ها و نشانه‌هایش و مراحل معالجه آن بررسی شده است.
نمونه مباحث
- هدف از بحث نشانه‌های تصحیف این است که می‌توان دگرگونی‌های ایجادشده در روایات را شناسایی کرد و صِرفِ وقوع تصحیف به این معنا نیست که حدیث از حجیت ساقط شده و باید کنار گذاشته شود. نشانه‌هایی که بر تصحیف دلالت دارد به 2 دسته خارجی و داخلی تقسیم می‌شود. نشانه‌های خارجی، 9 مورد و نشانه‌های داخلی 7 مورد است و باید بادقت بررسی شود و نباید در داوری عجله کرد. "فقدان انسجام"، "عدم تناسب صدر و ذیل"، "فقدان تناسب حکم و موضوع"، "عدم تناسب تعلیل" و "عدم دلالت بر مطلوب" از نشانه‌های داخلی و "مخالفت با استعمال قرانی یا روایی"، "نسخ حدیث دیگر"، "مخالفت بااخلاق و سیره معصوم"، "مخالفت با ضرورت‌های عقیدتی یا فقهی" و "مخالفت با تاریخ یا واقعیت" از نشانه‌های خارجی تصحیف است. [۲]
- مراحل معالجه تصحیف و دستیابی به روایت صحیح:
- شناسایی و گردآوری احتمالات گوناگون
- پیرایش احتمالات مذکور
- گردآوری قرائن برای شناخت متن صحیح با تشکیل خانواده روایات مشابه و توجه به فهم و برداشت فقیهان و محدثان و روایات هم‌معنا در کتاب‌های اهل‌سنت... [۳]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.