شیخی‌گری، بابی‌گری از نظر فلسفه، تاریخ، اجتماع

شیخی گری، بابی‌گری از نظر فلسفه، تاریخ، اجتماع اثر مرتضی مدرسی، یکی از آثار مستند و درخور استفاده است که از نظر فلسفی، تاریخی و اجتماعی، به موضوع شیخی گری و بابی‌گری، پرداخته است.

شيخي گري، بابي گري از نظر فلسفه، تاريخ، اجتماع
پدیدآوران	مدرسی چهاردهی، مرتضی (نويسنده)
ناشر	فروغی
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1351ش
چاپ	2
شابک	‎-
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/م4ش9 239/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

باتوجه‌به زمینه پیچیده موضوع و این‌که هنوز هم بحث صریح و روشن از محتوای وقایع و نحله‌های مذهبی دوران قاجار و جریان بدعت‌ها و نوآوری‌هایی که تا شروع انقلاب مشروطه همچنان ادامه داشت، بهتر می‌توان پی برد مؤلف کتاب، چه اندازه در تألیف خویش موفق بوده است.

در این کتاب که از ارکان جامعه‌شناسی مذهبی دوران قاجار تا انقلاب مشروطه است، خواننده با یک سلسله نکات دقیق مربوط به تحولات مذهبی و شرایط پیوست به آن که تا آستانه انقلاب سیاسی- اجتماعی مشروطه کشیده می‌شود، روبرو می‌گردد. در واقع می‌توان گفت که این اثر، کلید و مفتاحی است که درک پاره‌ای مسائل مربوط به انقلاب مشروطه را آسان می‌کند. از طرفی کتاب، نمونه‌های پربهایی از آثار اندیشه و فرهنگ قریب‌ صدسال تاریخ منتهی به انقلاب مشروطه به دست می‌دهد.

مسیر تاریخی تحولات و بدعت‌های مذهبی که شیخ احمد احسائی سررشته تظاهر آن بود و مکتبی که او گشود و سید کاظم رشتی به رونق آن کوشید و حاج‌محمد کریم‌خان کرمانی به آن جلوه دیگر داد و شاخه‌های دیگر که از پهلوی آن رست و خود، در بدعت منشأ حوادث عمده گردید و با روح منقلب و مستعد سرکشی جوامع‌ دهقانی درآمیخت و چنان آتش فتنه و انقلاب برانگیخت که یکباره همه موازین و مقیاس‌های سنجش کهن را به هم ریخت و در جبهه‌بندی و رودررو قرارگرفتن قوای دوگانه حکومت که بعد از پایان دوران صفوی و به‌خصوص بعد از پایان تلخ دوران نادرشاه، هریک در جوار دیگری به تحکیم موضوع خود پرداخته بودند، به‌خوبی در این تألیف قابل‌مطالعه است.

نحوه تدوین کتاب جالب است و خواننده را در متن وقایع و جریانات موردبحث قرار می‌دهد و از دیدگاه‌های گوناگون، موضوع بحث را برابر خواننده می‌گیرد.

منابع مقاله

مرزبان، رضا، «نامه وارده شیخی گری- بابیگری در نظر فلسفه، تاریخ و اجتماع- تألیف مرتضی مدرسی چهاردهی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، ارمغان تیر 1346، دوره سی و ششم- شماره 4، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/171077/