سیر نگارشهای علوم قرآنی
سیر نگارشهای علوم قرآنی نوشته محمد على مهدوى‌راد به منظور شناساندن و گزارش مجموعه‌ها و نگاشته‌های علوم قرآنی نگاشته شده است.
| سیر نگارشهای علوم قرآنی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مهدوی‌راد، محمدعلی (نویسنده) |
| ناشر | هستی نما |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1384 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-8214-19-0 |
| موضوع | تاریخ
قرآن - علوم قرآنی قرآن - کتاب‌شناسی کتاب‌شناسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 69 /م9س9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
علوم قرآنى، مجموعۀ معارف و دانش‌ها و مهارتهايى است كه براى شناخت و شناساندن و فهميدن و فهماندن هرچه بهتر و عميق‌تر و درست‌تر قرآن كريم پديد آمده است.
اين علوم مجموعه‌اى از مسائل نظير:نزول قرآن، كتابت آن، ترتيب آيات مصحف، ويژگى‌ها و اهداف قرآن، ناسخ و منسوخ قرآن، قرائت و تفسير قرآن و... را در بر مى‌گيرد.
پيشينۀ آثارى كه در اين زمينه نگاشته شده است به قرن نخست اسلام باز مى‌گردد.
در اين كتاب سير تطور نگارشهاى علوم قرآنى از قرن اول هجرى تا قرن چهاردهم هجرى معرفی و گزارش شده است.
اگر بحث و گفتگو در واژه‌ها و كلمات دشوار باب قرآن را از علوم قرآنى بدانيم و مجموعه‌هايى با عنوان «غريب القرآن»،«لغات القرآن» را در اين رده وارد كنيم، پيشينۀ آثار علوم قرآنى بسيار كهن خواهد بود.چنانكه سيوطى و زركشى عنوان ياد شده را يكى از عناوين علوم قرآنى دانسته‌اند.از سوى ديگر اگر برخى از آنچه را در اين زمينه به ابن عباس نسبت مى‌دهند، آثارى مدوّن تلقى كنيم، بايد پيشينه، اين‌گونه آثار را در دوره صحابه جستجو كنيم.
نویسنده در معرفى آثار نگاشته شده در باب علوم قرآنى در قرن اول و دوم هجرى به آثارى چون:غريب القرآن، مسائل نافع بن ازرق و اللغات في القرآن اشاره مى‌كند.
در قرن سوم از آثارى چون «اختلاف اهل الكوفة و البصرة و الشام في المصاحف»،«الجمع و التثنية في القرآن»،«لغات القرآن، «الترغيب فى علم القرآن»،«معانى القرآن»،«مجاز القرآن»،«فضائل القرآن»، «الناسخ و المنسوخ»،«اسباب النزول» و...ياد مى‌كند.
در قرن چهارم كه قرن شكوفايى علم و دانش است از آثارى چون:اعجاز القرآن في نظمه و تأليفه، نظم القرآن، المصاحف، رسالة في القرائات، عجائب علوم القرآن و...ياد مى‌كند.
از آثار قرن پنجم به اعجاز القرآن، تلخيص البيان في مجازات القرآن، تلخيص البيان و...اشاره مى‌كند.
و در قرن ششم المفردات في الفاظ القرآن، البرهان في توجيه متشابه القرآن و...معرفى شده است.
در قرن هفتم از آثارى چون:نهاية الايجاز الى دراية الاعجاز، البرهان في قرائة القرآن و...نام برده شده است.
قرن هشتم آثارى چون:البرهان في تناسب القرآن، فواصل الآى، العلم باسباب النزول و...
قرن نهم تفسير غريب القرآن، السهل في قرائة السبع، التبيان في تفسير غريب القرآن و...،
قرن دهم، التحجير في علم التفسير، الاتقان في علوم القرآن، مترك الاقران في اعجاز القرآن و...،
قرن يازدهم: اربعون حديثا في فضائل القرآن، قلائد المرجان في الناسخ و المنسوخ من القرآن و...،
قرن دوازدهم: بحار الانوار، مقدمه تفسير «البرهان في تفسير القرآن»، اتحاف فضلاء البشر في القرائات الاربع عشر و...
قرن سيزدهم.حجية ظواهر الكتاب و عدم تحريفه، كشف الاسرار النورانية القرآنية...
در قرن چهاردهم كه قرن تحول و دگرگونى در پژوهشهاى مربوط به دين و معارف دينى است، آثارى چون: تاريخ القرآن، تاريخ قرآن، بحوث في تاريخ القرآن و... را در خود جاى داده‌اند.
ساختار
كتاب مشتمل بر يك«درآمد» و 13 بخش مى‌باشد نگاشته‌هاى علوم قرآنى قرن اول و دوم هجرى در بخش اول و نگاشته‌هاى ساير قرون در بخشهاى بعدى(12 بخش باقى مانده) مورد بررسى قرار گرفته است.
در پايان كتاب فهرست اعلام و فهرست کتاب‌ها نيز آمده است.
در انتهاى بخش پايانى كتاب تحت عنوان يك نكته (نگاهى به آغاز وحى در کتاب‌هاى تاريخ قرآن) روايات وارده در مورد چگونگى آغاز وحى بر پيامبر اكرم(صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم) مورد بررسى قرار گرفته است.
نسخه‌شناسى
نویسنده كتاب آقاى محمد على مهدوى‌راد مى‌باشد.اين كتاب در قطع رقعى و با جلد شوميز در 300 صفحه براى اولين بار در سال 1384 شمسى از سوى «نشر هستى‌نما» منتشر شده است.
منابع مقاله
متن كتاب