ضياء الفرقان في تفسیر القرآن

ضیاء الفرقان فی تفسیر القرآن تألیف مفسر شیعی سید محمدتقی نقوی قائنی خراسانی (متولد 1308-1398ش)، تفسیر کامل تمامی سور قرآن کریم است که برای سطح متوسط به زبان عربی نگارش و در پانزده جلد منتشر شده است.

ضياء الفرقان في تفسیر القرآن
پدیدآوران	نقوی، محمد تقی (نويسنده)
ناشر	قائن
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1395ش - 1396ش - 1397ش - 1436ق - 1438ق - 1439ق
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	18
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نویسنده شیوه تفسیری اندیشمندان را متفاوت از هم دانسته بدین صورت که حکیم، اخلاقی، فقیه، ادیب و اجتماعی هر یک از منظر و دیدگاه رشته تخصصی خود به تفسیر قرآن پرداخته‌اند. سپس می‌نویسد: و به همین جهت فراوان به قلبم خطور می‌کرد که قرآن کریم را کامل از جمیع جهات شرح کنم؛ مطابق با آنچه از ظواهر کتاب و محکمات آن، از روایات متواتر و صحیح از اهل‌بیت(ع)، از عقل فطری صحیح که خداوند آن را حجت باطنی انسان قرار داده و با کمک از آیات دیگر، برداشت خواهم کرد.‏

نقوی قائنی این کتاب را پس از شرح نهج‌البلاغه به رشته تحریر درآورده است: «چون از تألیف شرح مبسوطم بر نهج‌البلاغه مولایمان امیرالمؤمنین علی(ع) موسوم به مفتاح السعادة فی شرح نهج‌البلاغة فارغ شدم، شروع به تفسیر کلام الهی به‌قدر توانم نمودم و آن همین کتاب است که آن را ضیاء الفرقان فی تفسیر القرآن نامیدم».‏

مفسر مباحث هر سوره را در سه بخش لغت، اعراب و تفسیر مطرح کرده است. تنها در سوره حمد بخش دیگری با عنوان «معنی» نیز دیده می‌شود. در بخش لغت، معانی واژگان به‌اختصار بدون اشاره به نام لغوی یا معجم خاصی ذکر شده است. در بخش اعراب وجوه مختلف اعراب بیشتر بدون اشاره به قائلین و گاه با اشاره به قائلین وجوه ذکر شده است. گاه با عبارت «قال بعض العرفاء».‏ و گاه با تعبیر «قال بعض المفسرین»‏ به نقل اقوال پرداخته است. مفسر تنها به نقل دیدگاه مفسرین شیعه نپرداخته، بلکه به ذکر نظرات مفسرین اهل‌سنت مانند شافعیه نیز توجه داشته است.‏ و پس از ذکر نظرات مختلف، دیدگاه خود را نیز با «انا اقول» یا «اقول» مطرح کرده است.‏

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.