نرم‌افزار تراجم و کتاب‌شناسی 3
نرم‌افزار تراجم و کتاب‌شناسی 3 دربردارنده متن کامل 339 عنوان کتاب در مورد شخصیت شناسی و کتاب شناسی در 1178 جلد، به زبان عربی و فارسی
| تراجم و کتاب‌شناسی | |
|---|---|
| 3 | |
 | |
| نام عربی | التراجم و والببليوغرافيا الإصدار 3 |
| نام لاتین | Biographies and Bibliographies 3 |
| مخاطب | طلاب، دانشجویان، اساتید، پژوهشگران علوم و معارف اسلامی |
| تولید کننده | مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی |
| کشور تولید کننده | ایران |
| زبان واسط کاربری | فارسی، عربی، انگلیسی |
| زبان منابع | فارسی، عربی، انگلیسی |
| تعداد کتاب‌ها | 339 عنوان کتاب عربی: 292 فارسی: 47 انگلیسی: 1 |
| سیستم عامل مورد نیاز | ویندوز |
| شماره شناسنامه نرم افزار | ۸-۰۲۲۰۲-۰۵۳۵۵۸ |
| وبگاه رسمی | پایگاه نورسافت |
| وبگاه خرید | پایگاه نورشاپ |
| اجرای آنلاین | پیشخوان برخط نرم افزارهای نور |
معرفی نرم‌افزار:
کتابخانه تراجم و کتاب‌شناسی3، نرم‌افزاری کتابخانه‌ای است که مجموعه‌ای از کتب و منابع مهم و معتبر این شاخه از علم تاریخ را که به زندگی‌نامه‌ی صحابه پیامبر(ص)، اصحاب اهل‌بیت(ع)، علما و دانشمندان، خاندانها، مذاهب و مشاهیر جهان اسلام و تألیفات و آثار علمی و مکتوب صاحبان قلم، می‌پردازند، در برگرفته است. این اثر با هدف آشنایی کامل با سیره و زندگانی علما و مشاهیر جهان اسلام و آثار ایشان و نیز آشنایی با مذاهب و فرقه‌های اسلامی، طبقات و اصناف مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، نظامی و... و همچنین آشنایی با اماکن و سرزمین‌ها و مراکز علمی جهان اسلام به‌واسطه شناخت افراد و چهره‌های شاخص، تولید و ارائه شده است.
ضرورت تولید نرم‌افزار:
در همین راستا، گروه تاریخ مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، که تاکنون نرم‌افزارهایی تاریخی و مفید، مانند: سیره معصومان(ع)، نور السیره، جغرافیای جهان اسلام، کتابخانه ایران اسلامی، تراث و... را تولید و به جامعه علمی جهان اسلام عرضه کرده است، با توجه به تعداد اندک کتب موجود در نرم‌افزار تراجم و کتاب‌شناسی2، ضرورت تولید نسخه جدید آن را احساس نمود و با نگاهی جامع‌تر و کامل‌تر، نرم‌افزار کتابخانه تراجم و کتاب‌شناسی3 را با محتوای 359 عنوان کتاب، در زیرشاخه‌های مختلف علم تراجم و شرح‌حال‌نگاری و آثار بزرگان، بدون هیچ گرایشی، تولید و عرضه کرد.
مخاطبان:
مخاطبان عام این برنامه، تمام علاقه‌مندان و پژوهشگران رشته‌های مختلف علوم اسلامی و انسانی‌اند؛ اما مخاطبان خاص آن، محققین رشته تاریخ، رجال، مذاهب و فرقه‌شناسی و علاقه‌مندان به تاریخ، تمدن، کتاب‌شناسی و... می‌باشند.
کاستی‌ها:
از آنجا که در نسخه پیشین، بخش اعلام با دو زیرگروه اشخاص و کتب، بدون هماهنگ‌سازی ارائه شده بود، در این نسخه، بخش مذکور حذف گردیده است؛ به امید پروردگار، با تولید نرم‌افزار دانشنامه مشاهیر و دانشمندان اسلامی، بخش اعلام با غنای بیشتر و کامل‌تر و با هماهنگ‌سازی بهتر به‌صورت درخت‌واره، ارائه می‌گردد تا نواقص بخش اعلام، در نسخه‌های قبلی و فعلی برطرف شود و یا در نسخه بعدی همین نرم‌افزار، بخش اعلام با انجام اصلاحات لازم ارائه می‌شود.
نقص دیگری که در نرم‌افزار نسخه جدید وجود دارد، نبود برخی کتب مهم، مانند: حیات مردان نامی، اثرآفرینان، اختران فقاهت، الفخری فی أنساب الطالبیین، المجدی فی أنساب الطالبیین، آینه دانشوران، تتمیم أمل الآمل، ریاض الجنة، سراج الأنساب، لباب الأنساب والألقاب والأعقاب، معارف الرجال في تراجم العلماء و الأدباء، الإکمال فی رفع الارتیاب عن المؤتلف و المختلف فی الأسما و الکنی و الانساب، البلغة فی تاریخ ائمة اللغة، الکامل فی ضعفاء الرجال، تاریخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم، تذکرة الحفاظ، سیر أعلام النبلاء، فهرسة ابن خیر الإشبیلی، کتاب الثقات، معجم الخطباء، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، نزهة الألباء فی طبقات الأدباء و... می‌باشد. این نقیصه معلول دو عامل است: یکی طولانی شدن چرخه تولید و دیگری عدم همکاری برخی از مؤلفین و ناشرین در صدور اجازه برای ارائه آثار و منشوراتشان در نرم‌افزار.
نقص دیگر موجود در نرم‌افزار، عدم ارائه برخی جلدهای مربوط به برخی از کتب می‌باشد. این موارد، عبارتند از: جلد اول و دوم کتاب اخترشناسان و نوآوران مسلمان، جلد دوم و سوم کتاب اعلام اصفهان، جلد اول و دوم کتاب الأعلاق الخطیرة فی ذکر أمراء الشام و الجزیرة، جلد پنجم کتاب العقد الفاخر الحسن في طبقات أکابر أهل اليمن، جلد اول کتاب الکنی و الالقاب (جامعه مدرسین)، جلد چهارم کتاب المعجم الشامل للتراث العربي المطبوع، جلد نوزدهم و بیستم کتاب الوافي بالوفيات، جلد اول و دوم کتاب تاریخ الأدب العربی بروکلمان، جلد دوم کتاب تاریخ علمای بلخ، جلد دوم کتاب تاریخ نگارش‌های عربی فؤاد سزگین، جلد پنجم و ششم ترجمه کتاب رياض العلماء و حياض الفضلاء، جلد دوم کتاب زندگي‌نامه رجال و مشاهير ايران، جلد اول کتاب معارف الرجال في تراجم العلماء و الأدباء.
موضوعات کتب نرم‌افزار:
کتاب‌های موجود در برنامه از ابتدای قرن سوم هجری تا دوران معاصر می‌باشند که بدون توجه به تعصبات مذهبی و فرقه‌ای به دو زبان عربی و فارسی و در دو بخش اصلی تراجم (297 عنوان) و کتاب‌شناسی (62 عنوان) ارائه شده‌اند؛ البته در بخش تراجم و شرح‌حال‌نگاری، این کتب دارای دسته‌بندی در موضوعات زیر هستند:
- ادیبان: 12 عنوان؛
- انساب: 27 عنوان؛
- پزشکان 6 عنوان؛
- تراجم عمومی: 23 عنوان؛
- حاکمان: 7 عنوان؛
- حنبلیان: 3 عنوان؛
- حنفیان: 3 عنوان؛
- خاندانها: 23 عنوان؛
- رجال: 10 عنوان؛
- زنان: 8 عنوان؛
- زیدیان: 2 عنوان؛
- شاعران: 36 عنوان؛
- شافعیان: 5 عنوان؛
- شیعیان: 41 عنوان؛
- صحابه: 13 عنوان؛
- صوفیان: 24 عنوان؛
- ضبط اسماء: 4 عنوان؛
- طبقات: 60 عنوان؛
- فرهنگ‌نامه محلی: 90 عنوان؛
- فقیهان: 4 عنوان؛
- فیلسوفان: 5 عنوان؛
- قاریان: 2 عنوان؛
- قاضیان: 2 عنوان؛
- مالکیان: 2 عنوان؛
- متکلمان: 2 عنوان؛
- محدثان: 23 عنوان؛
- مفسران: 5 عنوان؛
- وفیات: 18 عنوان.
با توجه به شاخه‌های مختلف علم تراجم و شرح‌حال‌نگاری، تلاش بر آن بوده تا کتب معتبر و مهم انتخاب گردد و در قالب این نرم‌افزار ارائه شود. این تنوع موضوعات، یکی از ویژگی‌های بارز این نرم‌افزار است.
نکته قابل ذکر و مهم آن است که در این نرم‌افزار از کتبی که موضوع آنها تک‌نگاری و خاطره‌نویسی بوده، استفاده نشده است. نکته دیگر آنکه یکی از کتب ارزشمند این نرم‌افزار، کتاب رجال الطوسی (از منشورات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) است که به‌همراه تصحیحات و توضیحات محققین گروه رجال مرکز نور ارائه شده است. در همین جا متذکر میشویم که در این نرم‌افزار از میان کتب رجالی شیعه، تنها به کتب ثمانیه رجالی و سه کتاب ارزشمند «معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة»، «تنقیح المقال فی علم الرجال» و «قاموس الرجال» بسنده شده و از ارائه دیگر کتب رجالی شیعه به دلیل وجود بسیاری از این کتب در نرم‌افزار رجال، اجتناب شده است.
امکانات برنامه:
این برنامه مشتمل بر سه بخش؛ نمایش، جستجو و کتب مرتبط است که امکانات پژوهشی این قسمت‌ها عبارتند از: امکان محدود کردن دامنه نمایش کتاب‌ها و نیز محدود کردن جستجو به منابع خاص، امکان مشاهده و مقایسه منابع مرتبط، یافتن معنای واژه در فرهنگ‌های گوناگون لغت، انتقال متن به یادداشت، انتقال متن به سند واژه‌پرداز (ورد)، امکان رنگی کردن، نشانه‌گذاری، نمایه‌سازی، حاشیه‌نگاری، جستجو در دو شکل ساده و پیشرفته با امکان جستجوی ترکیبی واژگان و ریشه واژگان.
«کلیه حقوق مادی و معنوی این نرم‌افزار متعلق به مركز تحقيقات كامپيوتری علوم اسلامى است».