رساله إنه الحق
رساله إنّه الحق، نوشته ادیب و عارف معاصر، حسن حسن‌زاده آملی (1307 -1400ش)، دو موضوع را با روش عرفانی توضیح می‌دهد: وجود حقّ و معرفت نفس. در پایان کتاب، متن کامل مقاله‌ای از فقیه و حکیم الهی؛ سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (1268 -1353ش) درباره 4 مقام عرفانی نقل شده است.
| رساله إنه الحق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسن زاده آملی، حسن (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | رساله فارسی إنه الحق |
| ناشر | ال‍ف. لام. م‍ی‍م |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1383ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-95625-4-0 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ح5ر5 217/4 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ویژگی نسخه
چون نسخه‌ای دیگر از این کتاب قبلا به نام رساله فارسی إنه الحق معرفی شده، در اینجا تفاوت نسخه و برخی مطالب ذکر نشده مطرح می‌شود:
نسخه حاضر منتشرشده 1383ش. دارای 2 مقدمه از نویسنده است؛ ولی نسخه معرفی‌شده پیشین منتشرشده 1373ش. فقط 1 مقدمه دارد.
هدف و ارزش
نویسنده ادیب، با یادآوری اینکه 11 رساله فارسی خودش (و از جمله کتاب حاضر) را برای مشغول داشتن نفس، تدوین کرده، این رساله‌ها را مرغوب، مطلوب و در موضوع خود بااهمیّت دانسته و مصداقی از شعر ادیب مشهور؛ نصرالله منشی (مترجم فارسی کلیله‌ودمنه) شمرده است:
| دُرّ سخنم که جان بدو دارد میل |
پرورده دریاست نه آورده سیل.[۱] |
نمونه مطالب
- سرانجام نویسنده در خاتمه بحث وجود حقّ -که باهدف تبیین وحدت شخصی وجود نوشته است-، با نقل اشکالی مبنی بر اینکه (اثبات وحدت وجود عرفانی با تمثیل‌هایی مانند دریا و موج) با (علم حضوری نفس به خودش) سازگار نیست و برخلاف بداهت و واقعیت است؛ پاسخ شیخ بهایی را نقل و تأیید کرده است: این مسائل عقلی نیست، شهودی است و با مجادله و استدلال نمی‌توان به آن رسید.[۲]
- سید ابوالحسن رفیعی قزوینی در مقاله‌ای که نویسنده در پایان کتاب از او نقل کرده، 4 مقام عرفانی (تجليه، تخليه، تحليه و فنای فی الله) را توضیح داده است. بر اساس این مقاله، فنای فی الله 3 درجه دارد:
- فنا در افعال
- فنا در صفات حقّ
- فنا در ذات: كه فنا در احديت گويند و در اين مقام، فقط ذات احديت را ببیند و اسماء و صفات او و حتى اختلاف مظاهر همچون موسى(ع) و فرعون را نبیند.[۳]
یادآوری: در این مطلب و بسیاری از مباحث عرفانی، اندیشوران اختلاف‌نظر دارند و درهرحال، این یک گزارش است و لزوماً به معنای تأیید نیست.
تاریخ نگارش
نگارش و ویرایش این کتاب در قم بهمن 1360ش. به پایان رسیده است.[۴]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.