تبيان الأصول (محمد فاضل لنکرانی)
تبیان الأصول، تقریرات دروس فقیه و مرجع تقلید شیعه؛ آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (1310 -1386ش) به قلم پژوهشگر معاصر؛ عبدالله اسلامی حائری، چند مسئله از مسائل علم اصول فقه (قطع و ظنّ، اصل برائت، تخییر و اشتغال) را به‌صورت استدلالی تبیین کرده است.
| تبيان الأصول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اسلامی حائری، عبدالله (نويسنده) محمد فاضل لنکرانی (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تقریرا لأبحاث شیخنا الأستاذ آیه الله الشیخ فاضل اللنکرانی (مد ظله) |
| ناشر | مدين |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1414ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | اصول فقه شیعه - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /الف5ت2 159/8 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تأیید استاد
آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی در تقریظش، آگاهی و تقوای عبدالله اسلامی حائری را تأیید کرده و کتاب حاضر را از ثمرات دوره اول این دروس و وافی به مقصود و دور از اطناب مملّ و ایجاز مخلّ دانسته و ابراز امیدواری کرده است که برای علاقه‌مندان، سودمند باشد و باعث پاداش الهی شود. [۱]
هدف و روش
عبدالله اسلامی حائری، با بیان اینکه اثر حاضر، جلد سوم از مجموعه‌ای 4 جلدی و برگرفته از اولین دوره درس‌های اصولی آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی است؛ چند ویژگی برای آن ذکر کرده است از جمله:
- تنظیم و توضیح مطالب به صورتی که فهمش برای جویندگان آسان شود و به همین جهت، برخی از مقدماتی که در دروس استاد نبود، با موافقت ایشان، افزوده شد.
- مطالب اشاره‌ای و بدون‌شرح استاد، بر اساس دروس و کتاب‌های علمی ایشان، توضیح داده شد.
- استاد گاهی برخی از مطالب مرتبط با موضوع را به‌خاطر آنکه در کتاب‌هایشان نوشته بودند، اصلاً در تدریس بیان نکردند؛ ولی در این اثر، مباحث مذکور با مراجعه به آثار ایشان اضافه گردید.
- این کتاب در حقیقت، توضیح مبانی اصولی استاد ما؛ امام خمینی است.
- عبدالله اسلامی حائری گاهی تعلیقاتی بر بعضی از مباحث استاد افزوده و تأکید کرده است: این تعلیقات، اگر درست و پذیرفتنی باشد، از ثمرات آموختن از آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی است و اگر نابجا و نا خواستنی باشد، از کوتاهی و ناتوانی این قلم است. [۲]
ساختار و محتوا
کتاب از مقدمه و 22 مبحث تشکیل شده و نویسنده، مطالبش را به بخش و فصل و درس و مانند آن تقسیم نکرده و حتی به شماره‌گذاری عناوین نیز نپرداخته است. برخی از مطالب مهمّ اثر حاضر عبارت است از: حجیت قطع، آیا حجیت قطع، از مسائل علم اصول است؟ قطع قطاع و قطع حاصل از علم اجمالی، امکان یا عدم امکان تعبّد به ظنّ، شکّ در حجیت، حجیت ظواهر، قول لغوی، اجماع، شهرت فتوایی و خبر واحد، مباحث اصول عملی، ادله و تنبیهات برائت، تخییر، اشتغال و دوران امر بین متباینین.
نمونه مباحث
- آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی، احادیث حلّ را مخصوص شبهات موضوعی نشمرده و آن را شامل شبهات حکمی نیز دانسته و از این مطلب، در نقدی بر سخنی استفاده کرده است ولی عبدالله اسلامی حائری، نظری مخالف ابراز کرده و نوشته است: در بحث برائت گذشت که این احادیث، مختصّ شبهات موضوعی است پس در دوران امر بین محذورین در شبهات حکمی، جاری نمی‌شود و در نتیجه، دلیل اخصّ از مدعا است و مطلوب، ثابت نیست. [۳]
تاریخ‌نگارش
عبدالله اسلامی حائری، تألیف کتاب حاضر را در قم 17 ربیع‌الاول 1408ق به پایان رسانده است. [۴]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.