بردگی در اسلام
بردگی در اسلام، اثر شهید مرتضی مطهری (1298-1358ش)، کتابی است محصول پنج جلسه سخنرانی و پرسش و پاسخ شهید مطهری که در جلسات بحث و انتقاد انجمن اسلامی پزشکان در سال 1346ش، مطرح شده است.
| بردگی در اسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مطهری، مرتضی (نويسنده) |
| ناشر | صدرا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1401ش - 1444ق |
| چاپ | 7 |
| موضوع | اسلام و بردگی و برده‌داری - بردگی و برده‌داری - تبعیض نژادی - جنبه‌های مذهبی - اسلام |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در این کتاب، مانند سایر آثار ایشان، مباحث زنده و مطرحی مورد بحث و انتقاد قرار گرفته و گویی برای امروز بیان شده است و به تعبیر امام خمینی(ره)، برای عارف و عامی سودمند و فرح‌زاست[۱].
روش ایشان در این‌گونه مباحث، بدین صورت است که از سؤالات و انتقادات - گاهی تند - استقبال نموده و حتی مستمع را به سؤال و انتقاد ترغیب می‌نماید؛ به‌طوری‌که هر ناظری به‌خوبی احساس می‌کند که ایشان دنبال کشف حقیقت است؛ امری که خود آن شهید از آن به «روح علمی و انصاف در قضاوت» تعبییر می‌کند[۲].
مطالب کتاب در چهار فصل تنظیم شده است. در فصل نخست، حق پیشرفت و حق آزادی، مورد بحث قرار گرفته است. در این فصل، ابتدا، به بررسی نظر ارسطو و بوعلی درباره بردگی پرداخته شده[۳] و سپس، موجبات بردگی در اسلام مورد بحث قرار گرفته و به این نکته اشاره شده است که آنچه در اسلام مبنای بردگی و مورد قبول است و بیش از آن مورد قبول واقع نشده، در مورد اسیران جنگی است که جایز شمرده شده است که اسیران جنگی، برده گرفته شوند؛ آن‌هم با توجه به اینکه جنگ در اسلام ریشه فکری و عقیده‌ای داشته و ریشه سیاسی و اقتصادی ندارد و در این مورد هم جایز شمرده شده، نه اینکه واجب باشد[۴].
جان لاک، آزادی طبیعی را این‌گونه تعریف کرده است: انسان از هیچ قدرت زمینی فرمان نبرد و در زیر قانون یا فرمان انسانی نباشد و تنها تابع قانون طبیعت باشد. در فصل دوم، ضمن نقد نظریه وی، به بررسی نظریه منتسکیو در مخالفت با بردگی، پرداخته شده است[۵].
استرقاق در قرآن و سیره مسلمین در فصل سوم، با توجه به منشأهای بردگی در دنیا و نحوه معامله با اسرای جنگی در قرآن، مورد بحث و بررسی قرار گرفته[۶] و در آخرین فصل، نگاهی به برخی از آیات قرآن، درباره اسیران جنگی، افکنده شده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.