رضوانی، سید محمد
سید محمد فصیح‌الزمان شیرازی «رضوانی» (۱۲۴۰-۱۳۲۴ش)، ملقب به فصیح‌الزمان و متخلص به «رضوانی» شاعر، خطیب و واعظ اواخر دوره قاجار و بعد از آن، صاحب «دیوان فصیح‌الزمان شیرازی»
| نام | سید محمد رضوانی |
|---|---|
| نامهای دیگر | محمد رضوانی، فصیح‌الزمان |
| نام پدر | سلطان العلما سید ابوالقاسم فسائی |
| متولد | 1240ش |
| محل تولد | فسا |
| رحلت | 1324ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | دیوان فصیح‌الزمان شیرازی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE18723AUTHORCODE |
ولادت
سید محمد در سال ۱۲۴۰ش در شهر فسا متولد شد. پدرش به سلطان‌العلما سید ابوالقاسم فسایی شهرت داشت.
تحصیلات
او در سال 1256ق در ۱۶ سالگی، به اصفهان رفت و دو سال در آن شهر به تحصیل مقدمات پرداخت. سپس به قم رفت و ده سال در این شهر به تکمیل علوم عقلی و نقلی مشغول بود. در بیست‌وهشت سالگی یا سی سالگی به تهران مهاجرت کرد و به وعظ و خطابه پرداخت[۱].
وی در تهران به دربار ناصرالدین شاه راه یافت و از او لقب «فصیح‌الزمان» دریافت کرد. هنگام قتل ناصرالدین شاه از ملازمین او بود و در آن محل حضور داشت و پس از آن واقعه در سال ۱۳۱۳ق برای تسلیت نزد ولیعهد مظفرالدین‌میرزا به تبریز رفت و همراه با وی به تهران برگشت و ملقب به «سلطان‌الواعظین» شد.
وفات
وی در روز 24 اسفند سال 1324ش برابر با دهم ربیع‌الاول 1365ق در تهران درگذشت[۲][۳].
آثار
دیوان اشعار او با نام «دیوان فصیح‌الزمان شیرازی (رضوانی)» مشتمل بر غزلیات، قصاید، قطعات و رباعیات و همچنین منتخبی از آن به نام «گل‌های فصیح‌الزمان رضوانی» به کوشش سید هادی حایری در شیراز به چاپ رسیده است[۴].
فصیح‌الزمان در جریان انقلاب مشروطه به هواداری از آزادی‌خواهان اشعاری را سرود و به حوادث زمان واکنش نشان داد. او ترکیب‌بندی مشتمل بر بیست‌وپنج بند در مرثیه عبدالحمید و انتقاد از شاه و صدراعظم سروده است. این انتقاد از شاه با توجه به جایگاه والای وی نزد پادشاه آن زمان، مظفرالدین شاه، اهمیت بسیار دارد[۵].
پانویس
منابع مقاله
- رضوانی، سید محمد، دیوان فصیح‌الزمان شیرازی «رضوانی»، گردآورنده: حائری، هادی، سلسله نشریات «ما»، چاپ اول، بهمن 1363ش
- طهرانی، آقابزرگ، «الذریعة الی التصانیف الشیعة»، بیروت، دارالأضواء، چاپ دوم، بی‌تا.
- شیرازی، فصیح‌الزمان، «دیوان فصیح‌الزمان شیرازی «رضوانی»»، سید هادی حائری، تهران، نشر ما، 1363.
- فروتن، عبدالرسول؛ مؤذنی، علی‌محمد، «نقش شاعران فارس در جنبش مشروطیت»، پایگاه مجلات تخصصی نور، سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، بهار 1396- شماره 35.