آل بسام، عبدالله
عبدالله آل بسام، (1346ق – 1423ق) از عالمان سعودی و مدرّسان در حرم مکی که مناصب مختلفی را بر عهده داشت و کتاب‌هایی نوشته است.
| نام | آل بسام، عبدالله |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | عبدالرحمن |
| متولد | 1346ق/ 1928م |
| محل تولد | عنیزه عربستان |
| رحلت | 1423ق/ 2002م |
| اساتید | عبدالرحمن بن صالح پدرش |
| برخی آثار | خزانة التواريخ النجدية
تاريخ عبدالله بن محمد البسام توضیح الأحکام من بلوغ المرام |
| کد مؤلف | AUTHORCODE06305AUTHORCODE |
اسم کامل، قبیله
نام کامل و لقبش این‌چنین است: ابو عبدالرحمن عبدالله بن عبدالرحمن بن صالح بن حمد بن محمد بن حمد بن ابراهیم بسام تمیمی. خانواده بسام از قبیله بنی‌تمیم و ساکن عنیزة هستند.
ولادت
وی در سال 1346ق برابر با 1928م. در عنیزه عربستان متولد شد. پس از سن تمییز، پدرش او را به نویسندگان شهر سپرد. مشهورترین نویسنده‌ای که او بر آن وارد شد شیخ عبدالله قرعاوی بود. وی شروع به قرائت برای پدرش کرد، و حفظ قرآن کریم را نزد پدرش به پایان رساند. او با برادرش صالح، از پدرشان مبادی فقه با خواندن کتاب (أخصر المختصرات) و مبادی نحو را با خواندن کتاب (العمريطية نظم الأجرومية) به پایان رساندند. پدرش در سیره پیامبر اسلام(ص)، تاریخ اسلام، نسب و اخبار پیامبر(ص) متخصص بود. او اشعار و اخبار بسیاری در خاطر داشت و عبدالله از این مزایا بهره‌مند شد؛ مجالس پدرشان با آنها پر بود از ذکر داستان‌های پیامبران، شرح‌حال نبوی، اخبار و اشعار. پدرش کتابخانه خوبی داشت و از آن بهره‌های زیادی می‌برد. او در آنجا تفسير ابن کثیر، البداية و النهاية، اسد الغابة في معرفة الصحابة، العقد الفريد، مجمع الأمثال و غیره را در سن نوجوانی خواند. پس از آن، عبدالله به جمع شاگردان عبدالرحمن ناصر سعدی پیوست و هشت سال نزد او درس خواند. سپس وی به دانشکده شریعت (كلية الشريعة) مکه مکرمه پیوست و میان مسیر دانشکده و حلقات درسی مسجدالحرام در آمدوشد بود. در زمان دانشجویی وی، عبدالله بن حسن آل شیخ، قاضی ارشد آن زمان، از رئیس آموزش و پرورش (مدیر معارف)، محمد بن عبدالعزیز المانع، خواست که چهار دانشجوی برجسته دانشکده شریعت را به‌عنوان معلم در مسجد جامع مکه معرفی کند، شیخ عبدالله بسام یکی از این چهار نفر بود؛ وی از سال 1372ق تا سال 1417ق در حرم مکی به تدریس پرداخت و دروس وی به‌جز سه سال ریاستش بر دیوان طائف، یا تعطیلاتی که خارج از مکه بود، قطع نشد. درس‌های او بین مغرب و عشاء برگزار می‌شد.
مناصب و مشاغل
وی در سال 1374ق از دانشگاه فارغ‌التحصیل شد و به کارهای زیر پرداخت:
- قضاوت: در موارد فوری جزئی در مکه.
- معلم رسمی در مسجدالحرام؛ بیش از پنجاه سال در مسجدالحرام تدریس داشت؛ دروس فقه خود را به‌ویژه در کتاب روض المربع، ارائه می‌داد. این دروس تا سه سال قبل از مرگش که بیماری بر او غالب شد، قطع نشد.
- عضو اتحادیه جهانی مسلمانان و عضو در فصل حج.
- امامت مسجدالحرام به مدت سه ماه.
- رئیس دادگاه بزرگ طائف، در سال 1387ق به دستور محمد بن ابراهیم.
- قاضی دادگاه تجدیدنظر شرعی منطقه غربی واقع در مکه مکرمه در سال 1391ق.
- رئیس دادگاه صلاحیت (تمییز) در مکه مکرمه 1400ق تا 1417ق که بازنشسته شد.
- عضو مجمع فقه اسلامی اتحادیه جهانی مسلمانان و سازمان کنفرانس اسلامی.
- عضو هیئت نظارت شرعی شرکت سرمایه‌گذاری راجحی.
- عضو کمیته فرهنگی اتحادیه جهانی مسلمانان.
- عضو آکادمی اعجاز علمی در کتاب و سنت.
- عضو آکادمی فقهی متعلق به اتحادیه جهانی مسلمان.
- عضو شورای علمای ارشد پادشاهی عربستان سعودی.
- عضویت در شورای عالی خیریه دارالحدیث در مکه.
- رئیس انجمن خیریه کمک به ازدواج جوانان در مکه.
- رئیس دفتر تعاونی دعوت، راهنمایی و آگاه‌سازی جامعه (جالیات) در جده.
- رئیس هیئت‌مدیره مرکز خیرات در مکه مکرمه.
- عضو سازمان بین‌المللی امداد اسلامی.
- عضو تحدید حرم مکی.
وفات
عبدالله بسام در ظهر روز پنجشنبه، 27 ذی‌قعده 1423ق برابر با 2002م. درگذشت و در مقبرة العدل مکه به خاک سپرده شد.
آثار
برخی از آثار وی عبارتند از:
- مجموعه سخنرانی‌ها و تحقیقاتی که او در فصول اتحادیه جهان اسلام، انجام داده و مکتوب شده؛
- تيسير العلام شرح عمدة الأحكام؛
- خلاصة الكلام على عمدة الأحكام؛
- تقنين الشريعة أضراره و مفاسده؛
- علماء نجد خلال ثمانية قرون؛
- القول الجلي في زكاة الحلي؛
- الاختيارات الجليلة في المسائل الخلافية؛
- الدين الإسلامي كفيل بتحقيق المصالح؛
- توضيح الأحكام في شرح بلوغ المرام؛
- الفقه المختار موسوعة فقهية؛
- مجموعة تواريخ نجدية و أنساب؛
- حاشية على عمدة الفقه؛
- تنبيه ذوي الأبصار عن ما في كتاب الآثار المحمدية من الأضرار؛
- نيل المآرب تهذيب عمدة الراغب؛
- شرح على كشف الشبهات[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: ویکی‌پدیای عربی