لسان الأرض
لسان الأرض یا تاریخ تخت فولاد اصفهان، عنوان کتابی است به فارسی از مصلح‌الدین مهدوی با موضوع تاریخ و جغرافیای قبرستان تخت فولاد اصفهان و برخی شخصیت‌های مدفون در آن.
| لسان الأرض | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مهدوی، مصلح‌الدین (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تاريخ تخت فولاد اصفهان |
| ناشر | انجمن کتابخانه های عمومی اصفهان |
| مکان نشر | ایران - اصفهان |
| سال نشر | 1370ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف6م9 264/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده علت نگارش این اثر را تخریب بخش‌هایی از تخت فولاد، ذکر می‌کند. او به جهت ماندگار شدن یاد این اشخاص، کتاب را نگاشته است.
تخت فولاد مزار مؤمنین و مؤمنات از دورترین زمان‌ها مطمح نظر عالمان اندیشمند و عارفان نکته‌سنج بوده است. گفته شده پیامبرانی در این جایگاه دفن هستند. چه‌بسیار عالمان، شاعران، عارفان، سیاستمداران، هنرمندان، انقلابیون، قهرمانان، نویسندگان، صنعتگران لایق و شایسته‌ای که در آنجا مدفونند. بر هر جامعه فرهنگ‌دوست و متمدنی لازم است سوابق تفکر و اندیشه و فضیلت را حفظ کند و آثار، دست‌نوشته‌ها و وسایل شخصی و حتی منزل مسکونی متفکرانش را برای دیدار آیندگان نگه دارد[۱].
نویسنده در مقدمه‌اش بر کتاب نوشته: در اندیشه مرگ و گذر زندگی بودم تا خاطرم متوجه سرنوشت مقابر اصفهان عموما (که نام آنها را در مقدمه کتاب، دانشمندان و بزرگان اصفهان متذکر شده ام) و قبرستان متبرک تخت فولاد، خصوصا گردید که دست غدار روزگار به‌وسیله عده‌ای از افراد بی‌خبر که پند ناصحان نمی‌پذیرند و همچنان آثار آن‌همه بزرگان علم و هنر و صنعت و شعر و ادب و فلسفه و حکمت و عرفان و تصوف را که همه از خدمت‌گزاران به فرهنگ اسلامی و شیعی و بالاخره اجتماع بوده‌اند را از بین می‌بردند و متأسفانه کار خود را خدمت می‌شمارند و دیری نخواهد گذشت که هیچ اثری از آن جایگاه علم و فضیلت باقی نمی‌ماند. بهتر آن است که مجموعه‌ای فراهم سازم و نام آنان و آثارشان را در آن ثبت کنم که اگر قبورشان از بین رفت، نامشان مخلد بماند[۲].
رساله حاضر شامل مباحث زیر است:
- وجه تسمیه (علت نام‌گذاری)؛
- تخت فولاد قبل از اسلام: لسان الأرض؛
- دوره دیالمه؛
- از دیالمه تا صفویه؛
- دوره پرافتخار صفویه؛
- دوره قاجاریه و بعد از آن؛
- منع دفن اموات؛
- اماکن متبرکه در تخت فولاد، لسان الأرض، مسجد مصلی، مسجد رکن الملک؛
- اسامی تکایای تخت فولاد و برخی از مدفونین در آنها برحسب حروف تهجی[۳].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار و مقدمه کتاب.