الفکر البلاغي عند النحويين العرب

الفکر البلاغي عند النحويين العرب، نوشته عزام عمر شجراوی، پژوهشی مختصر درباره روابط متقابل علم بلاغت و نحو در زبان و ادبیات عربی و ارزش معناشناختی آن است.

الفکر البلاغي عند النحويين العرب
پدیدآوران	شجراوی، عزام عمر (نويسنده)
ناشر	دار البشير
مکان نشر	اردن - عمان
سال نشر	2002م
چاپ	1
شابک	‎-
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ش4ف6 6161 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

همراهی نحو و بلاغت

نویسنده با تأکید بر آن‌که از نظر نحویان و بلاغیان، پیدایش علوم زبانی مانند نحو و صرف و بلاغت و... برای خدمت به نصوص قرآن کریم بود، می‌گوید می‌توان گفت که بلاغت و نحو دو علم همراهند زیرا ریشه و اصول و اهداف این دو یکی است ولی به مرور زمان و دگرگونی و پیشرفت این دو علم، برای هر یک دغدغه‌ها و اصطلاحات خاصی پیدا شد با آن‌که مکمل یکدیگر باقی ماندند.

ساختار

این کتاب از 3 فصل به ترتیب ذیل تشکیل شده است:

1. ارتباط نحو با بلاغت نگارنده با بیان وابستگی متقابل نحو و بلاغت، سرانجام نحو را زیربنای بلاغت می‌داند زیرا ریشه فصاحت و بلاغت، سلامت واژگان از نظر ساخت، اشتقاق، چینش و معنا است که در علم نحو بیان می‌شود و نقش بلاغت، تکمیلی است.
2. بلاغت نحویان و نحو بلاغیان
   1. شجراوی بر آن است که در قرن پنجم هجری نحو و بلاغت در نزد عبدالقاهر جرجانی (متوفای 471ق.) مانند روح و بدن با یکدیگر درآمیخت.
   2. او می‌افزاید با آنکه دانشمندان دلائل الإعجاز را کتابی بلاغی می‌شمارند ولی جرجانی در مقدمه کتاب آن را اثری نحوی دانسته است.
   3. نویسنده بهترین پژوهش زبانی جدید را آمیزش نحو و بلاغت برای آفرینش نحوِ بلاغیِ زیبایی‌شناسانه می‌داند تا هم‌ردیف نقد ادبی و مکمل آن شود.
3. تأثیر معنا در نحو و بلاغت نگارنده در این فصل به شبهه بی‌اعتنایی بلاغت و نحو به معناشناسی و تمرکز بر مباحث لفظی پاسخ علمی داده است.
   1. شجراوی، موضع کسانی مانند سلامة موسی در کتاب البلاغة العصریة را که بلاغت عربی را بی‌ثمر و خشک شمرده‌اند، نابجا و شگفت دانسته و افزوده است: علم بلاغت که به گفتگو با کلام الهی پرداخته و اعجاز بیانی و نظم زیبای آن را آشکار ساخته، تاریخی به بلندای قرن‌ها دارد و به‌این‌ترتیب سرمایه و الهام‌بخش ادیبان، شاعران و نویسندگان شده است.

منابع نویسنده

نویسنده برای نگارش این اثر از 78 منبع (74 کتاب عربی، 1 کتاب انگلیسی و 3 مجموعه و نشریه عربی) استفاده کرده است.

فهرست محتوا و کتابنامه در پایان کتاب درج شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.