ناصری کاشانی، حسن
میرزا حسن ناصری کاشانی (1122-1316ش)، فرزند محمدکاظم، از معاریف و شاعران اواخر قرن سیزدهم و نیمه اول قرن چهاردهم کاشان است. از وی دیوان اشعاری به‌جای مانده است که به تصحیح و توضیح علی‌اصغر صائم رسیده. از انواع شعر، طبع ناصری به سرودن قصیده و مسمط گرایش و در ساختن قصاید به سبک خراسانی تبحر خاصی داشت. از جمله هم‌نشینان و دوستان او می‌توان شاعر گلپایگانی متخلص به پریشان، میرزا همایون غفاری، حسن نراقی و میر سید رضاخان صانعی کاشانی و آیت‌الله شیخ محمد غروی را نام برد. حسن نراقی و حسینعلی منشی از شاگردانش بوده‌اند.
| نام | ناصری کاشانی، حسن |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | محمدکاظم |
| متولد | 1222ش |
| محل تولد | کاشان |
| رحلت | 1316ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | دیوان ناصری کاشانی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE18450AUTHORCODE |
ولادت
حسن ناصری کاشانی، فرزند محمدکاظم در حدود 1260ق، در کاشان به دنیا آمد.
تحصیلات
او علوم ادبی را نزد اساتید زمان خود در زادگاهش فراگرفت و بخشی از روزگار جوانی خود را نیز در تهران سپری کرد. از انواع شعر، طبع ناصری به سرودن قصیده و مسمط گرایش داشت[۱].
وفات
وی در روز دوازدهم مهر 1316ش، در کاشان، از دنیا رفت[۲].
توانایی در شعر، روحیات
حسن نراقی در «آثار تاریخی کاشان و نطنز» درباره میرزا حسن این‌گونه نوشته است:
«میرزا حسن ناصری از جمله گویندگان اوایل سده چهاردهم هجری کاشان است که علاوه بر دارا بودن قریحه سرشار ادبی و فنون شعر و ادب، ترسل، انشا و خوشنویسی، به‌واسطه قدرت حافظه و محفوظات زیاد، بسیار حاضرالذهن بود. به‌مناسبت هر موضوعی که در محفل وی مطرح می‌گردید بی‌درنگ اشعار مناسب و شیرین و داستان‌های جالبی ایراد می‌نمود. ازاین‌رو محضر دلپذیرش همواره مطبوع و مورد پسند خاطر صاحبدلان بود. در شاعری با ساختن قصاید به سبک خراسانی توانا و دارای حسن تتبع بود...»[۳].
شاگردان
«مؤلف کتاب آثار تاریخی کاشان (حسن نراقی) می‌نویسد: در چند سال اواخر عمر ناصری بر اثر مصاحبت و همراهی او در استفاده از فصل گل سرخ قمصر از محضر و هم‌نشینی آموزنده‌اش بهره‌مند بوده‌ام. یکی از گویندگان متعددی که با استفاده از مکتب ادبی ناصری، خود به مرتبه استادی در شعر و ادب نایل گردید، خواهرزاده‌اش شادروان حسینعلی منشی، مؤسس و رئیس انجمن ادبی صبا می‌باشد که پس از درگذشت ناصری و علی‌محمد ادیب بیضایی استاد و پیشوای شعرای کاشان بشمار می‌رفت»[۴].
هم‌نشینان و دوستان
از جمله هم‌نشینان و دوستان او می‌توان شاعر گلپایگانی متخلص به پریشان، میرزا همایون غفاری، حسن نراقی و میر سید رضاخان صانعی کاشانی و آیت‌الله شیخ محمد غروی را نام برد[۵].
آیت‌الله غروی به‌خاطر غیبت میرزا حسن ناصری و نیامدن به منزلش شعری بر سبیل تفنن برای او سروده که برخی ابیات آن چنین است:
.| ای ناصری که مثل تو در روزگار نیست | بس عیبت اینکه عهد و وفات استوار نیست | |
| یکباره ترک صحبت ما را نموده‌ای | گویا که سور منزل ما خوشگوار نیست | |
| گر فارغی تو از من رنجور بینوا | من چون کنم؟ که بی تو دلم را قرار نیست | |
| گر صفحه ضمیر تو از نقش ما تهی است | این صفحه را به غیر تو نقش و نگار نیست[۶] |
پانویس
منابع مقاله
صائم کاشانی، سید علی‌اصغر، پیشگفتار «دیوان ناصری کاشانی»، اثر طبع حسن ناصری کاشانی، با تصحیح، توضیح و مقدمه سید علی‌اصغر صائم کاشانی، تالار کتاب، 1379ش.