ارباب امانت

ارباب امانت، اخلاق اداری در نهج‌البلاغه تألیف مصطفی دلشاد تهرانی (معاصر) به بررسی مبانی، مقومات و اصول اخلاق اداری اسلامی از دیدگاه امام علی(ع) پرداخته است.

ارباب امانت
پدیدآوران	دلشاد تهرانی، مصطفی (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	اخلاق اداری در نهج البلاغه
ناشر	دريا
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1394ش
چاپ	14
شابک	‎978-964-9275-30-7
موضوع	علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج البلاغه - مدیریت - اخلاق حرفه ای - جنبه‌‏های مذهبی - اسلام
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/د8م4 38/9 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کتاب مشتمل بر پیشگفتار، دیباچه و سه فصل است. در پیشگفتار علاوه بر شرح‌حال نویسنده، چرایی و چگونگی تألیف‏ به سه روش ترتیبی، تجزیه‌ای و موضوعی به‌عنوان روش‌های مرور و مطالعه نهج‌البلاغه اشاره شده است.‏

در دیباچه، در تبیین ضرورت و جایگاه اخلاق اداری چنین می‌خوانیم: «اگر اخلاق اداری در زندگی کاری انسان وجود و حضور داشته باشد، کارکردن شیرین و توأم با رضایت شغلی و احساس رضایتمندی و خودشکوفایی از یک‌سو و رضایت مردم و پیشرفت امور و شکوفایی کار از دیگر سوی است و در نتیجه موجب رضایت خالق و بارش رحمت‌ها و برکت‌های او می‌شود».‏

در بخش اول، مبانی اخلاق اداری در سه محور نگاه‌شناسی، حقوق‌شناسی و وظیفه‌شناسی تبیین شده است. آنچه مبنای اصلی اخلاق اداری است، رسیدن به نگاهی توحیدی است که همه چیز را در مدار حق ببیند و در این مدار عمل نماید‏.

در بخش دوم، تمهیدات و مقومات اخلاق اداری ذکر شده که مهم‌ترین آن اخلاق اداری شایسته‌سالاری و اهلیت‌گرایی است. قرارگرفتن اشخاص در مراتبی که شایستگی و اهلیت لازم برای آن را ندارند، بزرگ‌ترین خیانت به اخلاق اداری است.‏ از عمده‌ترین تمهیدات و مقومات اخلاق اداری، تأمین مالی کارگزاران و کارکنان است، زیرا دغدغه معاش و نگرانی گذران زندگی آبرومند، زمینه‌های تحقق اخلاق اداری را تباه می‌نماید، و یا حداقل تحقق آن را بسیار دشوار می‌سازد.

اصول اخلاق اداری در آخرین بخش کتاب مطرح شده است. ‏تلقی امانت‌دارانه از کار و مسئولیت و انجام‌دادن امور با رویکرد امانت‌داری، اصلی اساسی در اخلاق است. اگر انسان کار و مسئولیت را امانت بداند، بی‌گمان حرمت آن را پاس می‌دارد و تلاش می‌کند که به‌خوبی آن را پیش ببرد و بالنده سازد. امام علی(ع) از کارگزاران و کارکنان نظام اداری خود می‌خواست که کار و مسئولیت را امانت بدانند و در مناسبات و روابط خود امانت‌داری نمایند، چنان‌که خطاب به اشعث بن قیس استاندار آذربایجان نوشت: «همانا کاری که به عهده توست، طعمه‌ای برایت نیست، بلکه امانتی است بر گردنت».

منابع مقاله

پیشگفتار، دیباچه و متن کتاب.