أحكام النساء
أحكام النساء تألیف شيخ مفيد، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان (336 - 413 هجرى) می‌باشد که از چهره‌هاى برجسته فقها و روات شيعه در قرن چهارم هجرى است. در موضوع احکام بانوان و مسائل شرعى مربوط به آنان را مورد بررسى قرار داده است.
| أحکام النساء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نجف، مهدی (محقق) مفید، محمد بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | المؤتمر العالمی لألفية الشيخ المفيد |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1413 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زنان - وضع حقوقی و قوانین (فقه) کلام شیعه امامیه - قرن 5ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 209/7 /م7م6 38.ش |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگیزه نگارش
شيخ مفيد این کتاب را به درخواست بانوى بزرگوار و سيده جليل القدر، مادر سيد مرتضى و سيد رضى، يعنى فاطمه دختر حسین بن احمد بن حسن ناصر كبير نگاشته است. وى از شيخ مفيد درخواست نمود کتابى مختصر و خلاصه درباره احكام بانوان بنویسد.ايشان نيز پذيرفت و این کتاب را به نگارش درآورد[۱].
ساختار
کتاب با پیشگفتار و مقدمه آغاز و مطالب با تبویب بندی، تنظیم و ارائه شده است.
گزارش محتوا
اين کتاب درباره احكام بانوان مى‌باشد. شيخ مفيد در این کتاب خلاصه‌اى فشرده از مسائل عقيدتى را مطرح نموده، سپس به مباحث فقهى، از کتاب طهارت تا کتاب ديات - يعنى تمام ابواب فقه كه مربوط به بانوان مى‌باشد - پرداخته است. اين کتاب در نوع و سبک، نمونه و بى‌نظير است و اولین کتابى است كه به این سبک نگاشته شده است. کتاب حاضر یکى از منابع معتبر فقهى شيعه مى‌باشد كه از زمان نگارش تا این زمان، در طول هزار سال پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار داشته و در منابع فقهى از آن نقل شده، مورد استناد قرار مى‌گیرد. أحكام النساء یکى از منابع ارزشمند فقهى برای شناخت فتاواى شيخ مفيد است و رساله عمليه ايشان برای بانوان و منبعى با ارزش برای شناخت ديدگاه فقهى و اصولى و شيوه استنباط و اجتهاد ايشان مى‌باشد. اين کتاب مرجعى مناسب برای شناخت نظريات فقهاى شيعه در آن دوران پيرامون احكام بانوان مى‌باشد. شيوه شيخ مفيد در این کتاب آن است كه به ترتيب کتاب‌هاى فقهى از طهارت تا ديات احكام شرعى مربوط به بانوان را آورده، سپس برای بهتر روشن شدن مباحث به احكام مردان نيز در همان موضوع اشاره‌اى دارند؛ خصوصا آنجا كه بحث درباره احكام بانوان در مسائلى باشد كه مرتبط به مردان مى‌شود، مثل ابواب نكاح و طلاق. شيخ مفيد در این کتاب هرگاه احكام زنان كنيز با زنان آزاده فرق داشته باشد، احكام كنيزان را هم بيان نموده. در آخر کتاب بخشى به نام «احكام بانوان در شريعت و واجبات و مستحبات بانوان[۲]» آمده كه ظاهرا این بخش در اول کتاب بعد از مقدمه بوده و اشتباها در آخر آمده است. مهم‌ترين موضوعات مطرح شده در کتاب احكام النساء عبارتند از: آنچه عقيده به آن بر همه واجب است[۳]، آنچه بر بانوان واجب است[۴]، باب حيض[۵]، احكام بانوان در نماز[۶]، احكام بانوان در روزه[۷]، احكام بانوان در زكات و صدقه[۸]، احكام بانوان در حج و عمره[۹]، احكام بانوان در نكاح و ازدواج[۱۰]، احكام بانوان در طلاق و درگذشت همسر[۱۱]، احكام بانوان در شهادات و بينات[۱۲]، احكام بانوان در قصاص و ديات[۱۳]، احكام بانوان در حدود و آداب[۱۴]، واجبات و مستحبات بانوان[۱۵]، احكام بانوان در احتضار و غسل و كفن و نماز بر آنها[۱۶]، و...
وضعیت
کتاب دارای پاورقی بوده و فهرست مطالب و فهرست منابع و ماخدی برای آن تنظیم نشده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب