اصمعی، عبدالملک بن قریب
ابوسعید عبدالملک بن قریب اصمعی (ح123-216ق)، راوی، ادیب، لغوی، قاری، نحوی و از ندیمان خاص هارون‌الرشید عباسی.
| اصمعی، عبدالملک بن قریب | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابوسعید عبدالملک بن قریب اصمعی |
| لقب | ابن هشام |
| نام پدر | قریب |
| ولادت | 122ق یا 123ق |
| محل تولد | بصره، عراق |
| رحلت | صفر سال 214 یا ۲۱۵ یا ۲۱۶ق و یا 217ق |
| طول عمر | حدود 90 سال |
| پیشه | راوی، ادیب، لغوی، قاری، نحوی و از ندیمان خاص هارون‌الرشید عباسی |
| اطلاعات علمی | |
| شاگردان | |
| برخی آثار | الإبل |
ولادت
ابوسعید عبدالملک بن قریب بن عبدالملک بن علی اصمعی باهلی بصری، معروف به ابن هشام، در سال 122ق یا 123ق در بصره به دنیا آمد[۱].
تحصیلات
او از همان آغاز نوجوانی در مجالس درس اندیشمندان بزرگی چون خلیل بن احمد فراهیدی عروضیِ لغوی، ابوعمرو بن علای نحوی و خلف احمر راوی، شرکت جست و شعر، لغت و نحو را به‌خوبی فراگرفت. همچنین قرائت قرآن را نزد قرای معروفی چون نافع آموخت و نزد محدثان برجسته‌ای چون سفیان ثوری و عبدالله بن عون به استماع حدیث پرداخت[۲].
از شاگردان ایشان ابن سلام جمحی، ابوحاتم سجستانی، ابوالعیناء، ابوعمرو جرمی، ابوعبید قاسم بن سلام، ابوالفضل ریاشی، اسحاق ریاشی، اسحاق موصلی و مالک بن انس را می‌توان نام برد.
دانشمندان اهل‌سنت او را به دلیل تسلط بر علوم ادبی و بحث و مناظره و داشتن حافظه قوی و اینکه او شانزده هزار قصیده را از حفظ داشت، ستوده‌اند[۳].
اصمعی را باید از پیش‌گامان گردآوری و تدوین اشعار و اخبار کهن بشمار آورد[۴].
وفات
اصمعی بنا بر مشهور در حدود نودسالگی در صفر سال 214 یا ۲۱۵ یا ۲۱۶ق و یا 217ق در بصره یا مرو درگذشت[۵].
آثار
الإبل، اشتقاق الأسماء، اصمعیات، الأضداد، تاريخ العرب قبل الإسلام یا تاريخ ملوك العرب الأولية من بني‌هود و غيرهم، خلق الانسان، الخيل، الدارات، سيرة عنترة بن شداد، فحولة الشعراء، الفرق، ما اختلفت ألفاظه و اتفقت معانيه، النبات و الشجر، النخل و الكرم و...[۶].
پانویس
منابع مقاله
- فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، «دایرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، ج9، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1388.
- حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، «تهذيب الكمال في أسماء الرجال»، لبنان، بیروت، مؤسسة الرسالة، الطبعة الأولی، 1413ق/1992م.
- ابن خلکان، احمد بن محمد، «وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان»، ج3، قم، الشريف الرضي، 1364ش.