انسان‌شناسی

انسان شناسی عنوان کتابی است از دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی (متولد 1337ش)، که انسان را از دیدگاه فلاسفه، عرفا، مفسرین و مکاتب علمی مورد مطالعه قرار داده است.

انسان شناسی
انسان‌شناسی
پدیدآورانمنصوری لاریجانی، اسماعیل (نویسنده)
ناشرمهدی القرآن
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1385ش
چاپ1
شابک964-96806-1-6
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
/الف85 م76 450 BD
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

در این کتاب، انسان، از چهار جنبه فلسفى، علمى، عرفانى و قرآنی در چهار فصل مجزا بررسى می‌شود. در فصل اول انسان از منظر فلسفى، بر اساس عقل و استدلال مورد شناسایى قرار مى‌گیرد و نظرات فلاسفه‌اى چون سقراط، افلاطون، ارسطو، ابن سینا، فارابى، ملا صدرا و در آخر علامه حسن‌زاده آملى در مورد انسان مورد بررسى قرار مى‌گیرد. انسان‌شناسى فلسفى به مسائلى چند مى‌پردازد که از جملۀ آنان تعامل نفس و جسم، اصالت نفس، مبدأ پیدایش نفس و ویژگیهاى نفس است.[۱]

در فصل دوّم، انسان از دیدگاه مکاتب علمى مورد مطالعه قرار مى‌گیرد و به گونه‌هاى مختلف انسان‌شناسى با آموزه هاى علمى توجه مى‌شود. از مهمترین مکاتبى که در مغرب‌زمین این مقوله را بررسى کرده‌اند مکاتب پوزیتیویسم، فنومنولژیسم، اگزیستانسیالیسم و اومانیسم مى‌باشد. در مکتب اومانیسم انسان، محور تأملات است و مؤلفه‌هاى این مکتب و نقد این مؤلفه‌ها به طور اجمالى در این اثر بررسى شده است.[۲]

در فصل سوم نظرات چند مکتب عرفانى آورده شده است. انسان در مکتب عرفان مظهر اسماء و صفات الهى است. مقام وصول به حق، مقام انسان کامل است که واسطه فیض بین حق تعالى و عالم است. همچنین در این بخش از مسائل و ارکان سیر و سلوک سخن به میان مى‌آید و مراتب ذکر، لزوم وجود پیر و رابطه پیر و مرید توضیح داده مى‌شود.[۳]

فصل چهارم این کتاب به انسان‌شناسى در قرآن کریم مى‌پردازد و آن را از زوایاى مختلف مورد بررسى قرار مى‌دهد. در ابتدا به مراتب خلقت انسان اشاره مى‌کند و سیر تکاملى او را از گل تا استخوان با توجه به آیات گوشزد مى‌نماید. در مبحث بعدى فرق میان انسان و آدم مورد توجه قرار مى‌گیرد و اینکه آدم(ع) منشأ خلفت اولیه نوع بشر نیست، بلکه نوع تکامل‌یافته انسان است که به پیامبرى مبعوث شده است. آدم (ع) نماد عقلانیت و کمال معنوى انسان است که به امر الهى مسجود فرشتگان و محسود ابلیس قرار مى‌گیرد. نویسنده در انتهاى این فصل به مسئله جبر و اختیار در قرآن پرداخته و آیات مربوط به آن را مورد تحلیل و بررسى قرار مى‌دهد.[۴]

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه کتاب، ص7-8
  2. ر.ک: همان، ص9
  3. ر.ک: همان، ص9
  4. ر.ک: همان، ص10-11

منبع مقاله

مقدمه کتاب.

وابسته‌ها