حدیقة الحقیقة

حديقة الحقيقة، نوشته ابوالفتح محمد پسر شمس‌الدین مطهر پسر شیخ‌الاسلام احمد جامی، مشهور به ژنده‌پیل (536-440ق)، از صوفیان نامدار قرن پنجم و ششم است. این اثر زیر نظر احسان یارشاطر (1399-1397ش) و به اهتمام محمدعلی موحد (1302ش) عرضه شده است.

حدیقة الحقیقة
پدیدآوران	ژنده‌پیل، احمد بن ابوالحسن (نويسنده) موحد، محمدعلی (گردآورنده)
ناشر	بنگاه ترجمه و نشر کتاب
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1343ش - 1964م
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

حديقة الحقيقة، کتابی عرفانی است که در چهارده باب صورت‌بندی شده و نمایانگر اندیشه و اصول به‌کاررفته در خانقاه ژنده‌پیل است؛ مثلاً دیدگاه او را در باب سماع نشان داده و از اختلافی که میان محققان بر سر مخالفت او با این سنت خانقاهی است، پرده برمی‌دارد؛ به اینکه ژنده‌پیل نیز همچون محمد غزالی و هجویری، سماعی را که دستاویز فسق و فجور باشد، مردود می‌دانسته‌ است.

این اثر مقام‌ها و منزل‌های طریقت و سلوک عرفانی را به شیوه خواجه عبدالله انصاری تنظیم کرده است؛ خواجه، مقام‌ها و منزل‌ها را با توجه به سه گروه از سالکان (مبتدی، متوسط و منتهی) درجه‌بندی سه‌گانه‌ای کرده است. این سلیقه را احمد جام به‌کار گرفته و علوم تصوف را بر همین سیاق به سه دسته عام، خاص و خاص الخاص قسمت کرده است‏.

این اثر از جهت آگاهی بر احوال و اندیشه‌های فرزندان شیخ جام و خاندان او مهم‌ترین مأخذی است که برای این زمانه باقی مانده است‏. همچنین، حدیقه به‌لحاظ نثر فارسی، از نمونه‌های پخته و نغز است؛ به‌گونه‌ای که مقدمه و برخی از فصل‌های آن با بهترین و شیواترین نوشته‌های استادان تراز اول مقایسه می‌شود. البته این نسخه از حدیقه واژه‌های نادرست و آشفته‌ای نیز در بر دارد که در اینجا تصحیح شده‌اند و در قواعد املایی نیز از رسم‌الخط قدیمی عدول شده است‏.

منابع مقاله

دیباچه مترجم.