الحجة للقرّاء السبعة
الحجة للقرّاء السبعة تألیف ابوعلى الحسن بن عبدالغفار الفارسی، پيرامون يكى از مسائل مهم علوم قرآنى، يعنى موضوع قرائت قرآن و قرّاء سبعه، نوشته شده است مؤلف كه يكى از دانشمندان علوم اسلامى و قرآن‌پژوهان قرن چهارم هجرى مى‌باشد، كتاب را پيرامون ادلّۀ قاريان هفت‌گانه براى قرائت آنها در انتخاب قرائت مورد نظرشان، تألیف نموده است.
| الحجة للقرّاء السبعة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فارسی، حسن بن احمد (نویسنده)
قهوجی، بدرالدین (محقق) جویجاتی، بشیر (محقق) دقاق، احمد یوسف (مراجعه و تدقیق) رباح، عبدالعزیز (مراجعه و تدقیق) |
| عنوان‌های دیگر | ائمه الامصار بالحجاز و العراق و الشام الذین ذکرهم ابوبکر بن مجاهد |
| ناشر | دار المأمون للتراث |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1413 ق یا 1993 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | قرآن - قرائت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 7 |
| کد کنگره | BP 75/3 /ف2ح3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
وى براى اين منظور از ابتداى سوره حمد تا پایان قرآن، مواردى را كه داراى اختلاف قرائت مى‌باشد متذكر و ادلۀ هركدام از قاريان را ذكر نموده است.پس از آن با استفاده از شعر و يا برخى از آيات توضيحاتى پيرامون اقوال ارائه مى‌نمايد.
از مجموعۀ مطالب كتاب بدست مى‌آيد كه اختلاف قرائت‌ها يا بازگشت به اختلاف در حركت يك حرف مى‌كند مانند كلمۀ «نحسات» که اختلاف در سكون حرف «حاء» و يا كسرۀ آن، شده است.
و يا بازگشت به اختلاف در حرف(شكل كلمه) مى‌كند مانند كلمۀ «جعل» که برخى آنرا «جاعل» قرائت نموده‌اند.با توجه به ویژگی‌هاى كتاب و مطالبى كه در آن وجود دارد، استفاده از آن براى كسانى كه در بخش قرائت قرآن كريم تلاش مى‌نمايند بسيار مفيد و قابل استفاده خواهد بود.
از طرف ديگر با توجه به اينكه در بعضى از موارد اختلاف قاريان مربوط به اعراب در كلمات آيات مى‌باشد و مؤلف اينگونه موارد را از ديدگاههاى مختلف بررسى و تفاوت معناى آيات را طبق آنها ذكر نموده است، كتاب مى‌تواند در حل مشكلات اعرابى قرآن نيز مفيد واقع گردد.
ويژگى‌ها
- در هرمسأله كه مطرح مى‌كند اقوال مختلفى را ذكر، آنگاه پس از بررسى اقوال، قول صحيح را متذكر مى‌شود.
- براى بيان مطالب و ادلۀ هركدام از قاريان، از آيات قرآن استفاده نموده
- استفاده از اشعار فراوان براى توضيح و بيان مطالب
- در برخى موارد، مطالب را بصورت اشكال و جواب، توضيح مى‌دهند
- پس از ذكر اقوال، واژۀ مورد بحث را از نظر لغت‌شناسان معنى مى‌نمايد.
ساختار
كتاب از طرف مؤلف فصل‌بندى نشده و مطالب مورد بحث به ترتيب از آغاز تا انجام قرآن ذكر شده است.
نسخه‌شناسى
كتاب 7 جلد، متن آن عربى كه جلد اول آن 418 و جلد دوم 465 و جلد سوم 441 و جلد چهارم 449 و جلد پنجم 483 و جلد ششم 471 و جلد هفتم آن داراى 252 صفحه مى‌باشد و مشخصات آن به قرار زير است:
- نوع كاغذ: معمولى
- چاپ:كامپيوترى
- جلد: گالينگور
- نوبت چاپ:اول
- ناشر:انتشارات دار المأمون للتراث-دمشق-سوريه
- تاريخ انتشار:
- جلد اول:سال 1413 هجرى قمرى
- جلد دوم:سال 1404 هجرى قمرى
- جلد سوم:سال 1407 هجرى قمرى
- جلد چهارم:سال 1411 هجرى قمرى
- جلد پنجم:سال 1413 هجرى قمرى
- جلد ششم:سال 1413 هجرى قمرى
- جلد هفتم:سال 1419 هجرى قمرى
- داراى فهرست:
- موضوعات كتاب
- آيات(آياتى كه قرائتهاى هفت گانه دربارۀ آنها وارد شده)
- آياتى كه قرائتهاى متعارض دارد
- احاديث نبوى
- مثلها (امثال)
- شواهد شعرى (ابيات شعرها)
- اعلام و اشخاص
- تركيب‌هاى نحوى (موجود در متن)
- لغت‌هاى موجود در متن
- منابع و مآخذ
تذكر:
- اين كتاب توسط بدر‌الدين قهوجى و بشير جويجاتى تحقيق شده است
- جلد هفتم آن فهرست‌ها مى‌باشد كه توسط عبدالعزيز رباح تهيه شده است