شرح الإعراب في قواعد الإعراب
شرح الإعراب عن قواعد الإعراب، نوشتۀ محمد بن سلیمان کافیجی (879ق-788ق) رومی الاصل و ساکن مصر، از مشاهیر اندیشمندان در علوم مختلف ازجمله ادبیات عرب در قرن نهم است. این کتاب شرحی بر کتاب ابن هشام انصاری(761ق)، نحوى عصر ممالیک مصر، زبان‌شناس، فقیه و ادیب است که با تحقیق و پاورقی‌های عادل محمد عبدالرحمن شنداح چاپ‌شده است.
| شرح الإعراب في قواعد الإعراب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کافیجی، محمد بن سلیمان (نويسنده) شنداح، عادل محمد (محقق) |
| ناشر | الجمهوریة العراقیة، دیوان الوقف السنی. مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیة |
| مکان نشر | عراق - بغداد |
| سال نشر | 1427ق - 2006م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شنداح مقدمه‌اش را در دو بخش آورده است؛ نخستین بخش، پژوهشی است که سه فصل دارد؛ فصل اول به زندگی کافیجی می‌پردازد؛ فصل دوم، دربارۀ خود کتاب (شرح‌‌ها و مخطوط یا چاپی بودن) هست؛ در سومین فصل نسبت کتاب به مصنف بررسی‌شده است. همچنین، شواهد آن، مطالب نقل‌شده از دیگران، آرای نحویان و موافقت مصنف با ایشان، روش کافیجی در تألیف کتاب و نسخه‌شناسی و اعتماد به آن‌ها آورده شده است. بخش دوم، تحقیق خود کتاب است. در آخر -و در خاتمه کتاب- فهرست‌های فنی و فراگیر از آیه‌ها، احادیث و آثار، مثل‌ها، اشعار، اعلام، کتاب‌های وارده در متن، مکتب‌های نحوی و فقهی، قوم‌ها و قبیله‌ها، فهرست موضوعات و ثبت مصادری که برای پژوهش و تحقیق این کتاب به آن‌ها اعتماد شده، آمده است.[۱]
این شرح باب‌های چهارگانه‌ای را که ابن هشام در کتابش آورده بخش‌بندی کرده است: جمله با احکامش، جار و مجرور، تفسیر کلمه‌هایی که شخص نحوی به آن‌ها نیاز دارد و اشاره‌هایی به برخی از عبارت‌های تهذیب‌شده و منقحی که در عین ایجاز، رسانندۀ به مقصودند.[۲]کافیجی کتاب را بی‌نیاز از شرح نمی‌داند و نکته‌های غریبی را که به نظرش رسیده بیشتر توضیح می‌دهد.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب
- متن کتاب.